Rozkruszki występują na całym świecie, wszędzie tam, gdzie żyje człowiek i gdzie magazynowane są zapasy żywności i płody rolne. Są najpospolitszymi szkodnikami w krajach o klimacie umiarkowanym i wilgotnym, m.in. w Polsce. Zasiedlają przechowalnie zbóż i nasion różnych roślin, magazyny zielarskie i przetworów mącznych, a także wytwórnie pasz.
Charakterystyka
To niewielkie pajęczaki o gryzących aparatach gębowych. Rozkruszki mają około 0,4 mm długości i kolor jasno-beżowy (często z odcieniem fiołkowym). Podobnie jak pająki mają 4 pary nóg.
Liczebność rozkruszków w produktach bywa bardzo różna i może wynosić tysiące osobników w 1 kg produktu.
Każdy gatunek ma nieco odmienne wymagania pokarmowe i siedliskowe. W towarach gruboziarnistych występują owłosione roztoczki i rozkruszek drobny. Natomiast w towarach drobnoziarnistych pospolity jest rozkruszek mączny i roztoczek suszowy.
Szkodliwość
W magazynach zielarskich masowe rozmnażanie się rozkruszków następuje jesienią i trwa aż do stycznia, czyli właśnie teraz. Pajęczaki żerują na wszystkich produktach, które rozkruszają, stopniowo zamieniając je w pył. W produktach gruboziarnistych żerują w całej masie pryzmy lub worka. Z kolei w produktach sypkich – tylko w wilgotnej warstwie powierzchniowej.
Niosą również zagrożenie dla zdrowia. Ich chitynowy pancerzyk i ostre szczecinki uszkadzają ścianki jelit. Powodują stany zapalne przewodu pokarmowego i alergie. Co więcej przenoszą bakterie chorobotwórcze (np. pałeczki Salmonella) i zarodniki pleśni toksynotwórczych.
Rozkruszki rozmnażają się w resztkach produktów, ale również w szczelinach podłóg, ścian, czy urządzeń. A także w pajęczynach i kurzu. Roztocza te przenoszone są przez ludzi na butach czy ubraniu, a także przez gryzonie i owady.
Profilaktyka
Pierwsza kwestia to kontrola produktów przed złożeniem w magazynie. Sam magazyn i produkty należy utrzymywać w warunkach higienicznych. Przez cały okres magazynowania sprawdzać i notować temperaturę oraz wilgotność produktów.
Ziarno zbóż oraz nasiona należy przechowywać po uprzednim oczyszczeniu. Bez piasku, kurzu, czy nasion chwastów. Przed składowaniem produkty należy przesuszyć i utrzymywać w niskiej wilgotności i temperaturze.
Zarówno piasek, kurz, jak i nasiona chwastów zajmują przestrzeń międzyziarnową utrudniając tym samym cyrkulację powietrza. Ziarno szybciej psuje się i panują świetne warunki do rozwoju rozkruszków.
Szkodliwość tych pajęczaków można zmniejszyć poprzez regularne usuwanie odpadków i śmieci. Worki należy trzepać i poddawać dezynsekcji. Maszyny wielokrotnie używane, narzędzia i środki transportu również należy czyścić.
