Kukurydza ma swoje wymagania termiczne, dlatego nadmierne przyspieszanie terminu siewu, zwłaszcza w nieogrzaną glebę nie są korzystne. Z drugiej strony im późniejszy siew, tym bardziej skraca się okres wegetacji i wzrasta ryzyko, że rośliny nie zdąża w pełni dojrzeć jesienią.
Kukurydza udaje się na większości gleb. Nie lubi jednak stanowisk podmokłych, zimnych, gleb bardzo ciężkich, ilastych, także suchych i piaszczystych. Jako gatunek pochodzenia subtropikalnego preferuje gleby szybko nagrzewające się, przewiewne, o dużej pojemności wodnej oraz zasobne w łatwo przyswajalne składniki pokarmowe. Kukurydzę siejemy na głębokość od 4 do 7 cm, co jest uzależnione od uwilgotnienia i rodzaju gleby. W glebach lżejszych ziarno umieszczamy głębiej, na głębokości 6-7 cm, a w bardziej zwięzłych, cięższych – płycej, na 4-5 cm.
Temperatura przy siewie
Wczesny siew kukurydzy ma swoje zalety i wady. Z jednej strony rośliny zyskują na długości wegetacji i budują lepiej rozwinięty system korzeniowy, z drugiej ich wschody są powolne. Ziarno długo zalega w glebie i jest bardziej narażone na atak bakterii i grzybów. Kukurydza ma swoje wymagania termiczne, dlatego nadmierne przyspieszanie terminu siewu i siew w nieogrzaną glebę nie są wskazane. Z tego względu kukurydzę zaleca się siać, gdy temperatura gleby mierzona na głębokości siewu osiągnie 8°C (temperaturę gleby można sprawdzić w serwisie pogodowym na naszym portalu). Praktycznym wskaźnikiem fenologicznym rozpoczęcia siewu kukurydzy jest faza od pełni do końca kwitnienia starca zwyczajnego oraz początek kwitnienia mniszka lekarskiego, czereśni, porzeczki czerwonej, tarniny.
![](https://www.e-pole.pl/articles_images/20210419200949_bQD7xc9T75Tea7pJyG7iyyhJLM1zUoEcQbWO3kcb.webp)
Wczesny wiosenny siew
Na siew kukurydzy przy temperaturze gleby 6°C można się decydować, gdy prognozy pogody zapowiadają ocieplenie. W przeciwnym wypadku, gdy chłodna aura ma się utrzymać, należy poczekać do czasu, aż gleba na głębokości siewu ogrzeje się do 8°C. W celu pomiaru temperatury wykopujemy dołek na głębokość kilkunastu cm, umieszczamy termometr (w dołku) w poprzek gleby, poziomo na głębokości wysiewu ziarna. Firmy nasienne oferują odmiany, które kiełkują już przy 6°C, jednak w temperaturach poniżej 10°C proces kiełkowania jest powolny. Mniejsze ryzyko niepowodzenia wchodów w chłodnych warunkach jest wówczas, gdy ziarno dobrze przejdzie „cold test” (uzyska wysoki proc.), który sprawdza zdolność kiełkowania i wigor siewek w niskiej temperaturze.
Kukurydza z wczesnych terminów siewu jest w większym stopniu narażona na wiosenne przymrozki. Jeśli jednak gleba zdąży się trochę ogrzać i po siewie wystąpi krótkotrwały przymrozek (są odmiany, które znoszą do -8°C), to nie wyrządzi on szkód w kukurydzy pod warunkiem, że łodyżka (mezokotyl) będzie wciąż pod ziemią. Gleba chroni ziarno, ponieważ w czasie okresowego ochłodzenia jej temperatura jest na ogół wyższa niż powietrza. Tempo zmiany temperatury gleby uzależnione jest od jej rodzaju, składu granulometrycznego oraz zawartości w niej substancji organicznej.
Najpierw flint, potem dent
W chłodniejszą glebę siać można odmiany o ziarnie typu flint, które odznaczają się dobrym wigorem wiosennym i kiełkują już od 6°C. Z ziarnem typu flint spotkamy się u odmian wczesnych i średnio wczesnych, których potencjał plonowania niewiele odbiega względem odmian późniejszych. Odmiany o ziarnie typu dent wymagają ogrzanej gleby na głębokości siewu – optymalna temperatura to ok. 10ºC. Z ziarnem typu dent mamy do czynienia u odmian średnio wczesnych i średnio późnych, o wysokim potencjale plonowania. W warunkach chłodnej wiosny rozwój początkowy dentów przebiegać będzie wolniej. Siejąc denty w nieogrzaną glebę, narażamy ziarno na długie zaleganie w glebie i uszkodzenia powodowane przez patogeny w niej bytujące. Panująca temperatura po siewie ma wpływ na tempo wchodów roślin. Przy 7-11°C kukurydza wschodzi po 15-17 dniach, przy 21°C po 5-6 dniach.
Termin siewu kukurydzy
Za optymalny termin siewu kukurydzy uznaje się III dekadę kwietnia, ale tak naprawdę jest on uzależniony od warunków pogodowych w danym roku uprawy. Szybciej do siewów przystępują rolnicy w rejonach najcieplejszych, w okolicach Dolnego Śląska (często ok. 10 kwietnia), natomiast najpóźniej (I dekada maja) na północy i w rejonie podgórskim. Kukurydzę do siewu dobieramy na podstawie odpowiedniej klasy wczesności (FAO) dostosowanej do rejonu, uwzględniając kierunek użytkowania i przewidywany termin zbioru (mapka). Decyzję o siewie podejmujemy na podstawie pomiarów temperatury gleby. Jeśli jest odpowiednia, możemy przystąpić do siewu. Zarówno nadmierne przyspieszanie siewów, jak i zbytnie opóźnianie ich nie jest korzystne. Jeśli decydujemy się na siew w terminie opóźnionym, to wybieramy odmiany wczesne i zmniejszamy normę wysiewu. Nie powinno się opóźniać terminu siewu kukurydzy przeznaczonej na ziarno. Rośliny siewów majowych mają tendencję do wydłużania wegetacji, zwiększania masy wegetatywnej i jednocześnie słabszego zawiązywania ziarna, przez co niżej plonują. Należy brać pod uwagę, że przy późniejszych terminach siewu krótszy jest okres wegetacji dla roślin i tym samym większe ryzyko związane z dojrzewaniem.
Tekst i zdjęcia: Katarzyna Szulc