Strip Till i Ridge Till
W ostatnim czasie popularność stopniowo zdobywają nowe technologie siewu: technologia pasowego spulchniania gleby Strip Till oraz redlinowego Ridge Till. Technologia pasowego spulchnienia gleby Strip Till jest technologią, która staje się alternatywnym rozwiązaniem dla upraw rzędowych z jednoczesnym nawożeniem. Pas między rzędami nie jest uprawiany, w wyniku czego zmniejszają się ogólne opory i w konsekwencji zużycie paliwa.
Do zalet tej technologii można zaliczyć:
- lepsze zabezpieczenie gleby przed erozją wietrzną i wodną,
- ograniczenie rozprzestrzeniania się chwastów,
- ochronę zasobów wody w glebie,
- ponieważ pozostałościami roślinnymi pokryte jest więcej niż 50% powierzchni pola,
- łagodzenie wpływu ekstremalnych warunków pogodowych,
- możliwość wykonania podczas siewu nawożenia pod korzeń,
- oszczędność czasu i nakładu energii.
Pod względem technologicznym uprawę pasową można zaklasyfikować między siewem w mulcz a siewem bezpośrednim.
W tej technologii wskazane jest wykorzystanie nawigacji satelitarnej DGPS, a tam, gdzie jest wymagana centymetrowa dokładność, potrzebny jest sygnał korekcyjny ze stacji RTK (Real Time Kinematic), który niemal w czasie rzeczywistym pozwala na dokładne położenie agregatu. W takiej sytuacji zabiegi mogą być podzielone w czasie. Pasy gleby można spulchnić jesienią, a wiosną wysiać w nich ziarno lub nasiona. Dobre wyniki uzyskano podczas uprawy kukurydzy i buraków cukrowych, ale także przy wysiewie rzepaku, który coraz częściej jest wysiewany siewnikami punktowymi. Potrzebne jest jednak zwiększenie rozstawu rzędów na wymiar 36−75 cm.
Technologia redlinowa i kontrolowany ruch na polu
Technologia redlinowa Ridge Till jest podobna do uprawy pasowej, gdyż siew odbywa się co roku na tych samych rzędach lub redlinach przedplonu. Technologia redlinowa może być częścią systemu obejmującego ruch wszystkich pojazdów poruszających się po polu w różnych technologiach produkcji roślin. Dąży się bowiem do uniknięcia jazdy wzdłuż i wszerz pola, aby zmniejszyć nieregularne zagęszczenie gleby, które zmusza do zwiększenia operacji podczas jej uprawy. Kontrolowany ruch na polu (Controlled Traffic Farming – CTF) to poruszanie się maszyn wyłącznie po stałych ścieżkach technologicznych.
System jest intensywnie rozwijany w Australii, gdzie powstał na początku lat 90. XX wieku. Od kilku lat jest testowany w Anglii, a w ostatnich latach są prowadzone pozytywne próby w Holandii i Danii. Podzielenie powierzchni pola na strefy przejazdowe i uprawowe wymaga rozważnego i strategicznego podejścia. Muszą być wprowadzone rozwiązania systemowe związane m.in. z transportem pojazdów i maszyn po drogach publicznych. W odniesieniu do zestawu maszyn wykorzystywanych w tych technologiach konieczne jest zharmonizowanie rozstawu kół z szerokością roboczą wszystkich maszyn stosowanych w uprawie, ochronie i zbiorze roślin. Możliwe są różne rozwiązania.
W najlepszym wariancie o nazwie ComTrac, w którym wszystkie stosowane maszyny w zabiegach polowych i transporcie polowym mają jednakowy rozstaw kół, przejazdy obejmują 15% powierzchni całkowitej pola. W rozwiązaniu przejściowym – TwinTrac, z dwoma rozstawami kół, które są wielokrotnością szerokości roboczej opryskiwacza, siewnika, kombajnu lub maszyny zbierającej, przejazdy pokrywają 25% całkowitej powierzchni pola. W wariancie AdTrac lub OutTrac ślady kół kombajnu lub maszyny zbierającej pozostają poza ścieżkami technologicznymi, co wiąże się ze zwiększeniem powierzchni pokrytej przejazdami do 35% całkowitej powierzchni pola. W tym rozwiązaniu rozstaw kół kombajnów lub maszyn zbierających powinien być jak najmniejszy, a ciągników – jak największy. Wariant WideTraccharakteryzujący się szerokimi śladami jest systemem nowej mechanizacji i wiąże się ze znacznymi kosztami. System jest stosowany w gospodarstwach pilotażowych.
Do zalet wprowadzanego systemu podziału pola na strefy przejazdu można zaliczyć:
- uzyskanie bardziej luźnej struktury gleby,
- zwiększenie wsiąkania wody,
- zmniejszenie podatności na erozję,
- intensywniejsze korzenienie się roślin,
- większe i stabilniejsze plony,
- mniejszy zakres nakładania się na siebie tych samych zabiegów,
- mniejsze nakłady na środki wytwarzania.
System ten nie jest pozbawiony wad, które dotyczą głównie aspektów ekonomicznych inwestycji. Technologie bazujące na nawigacji RTK-GPS są jeszcze stosunkowo drogie i inwestycja jest nieopłacalna dla gospodarstw o powierzchni poniżej 200 ha. Zastosowanie takiej technologii na mniejszych powierzchniach jest możliwe w ramach usług wyspecjalizowanych firm.