Pod koniec kwietnia opublikowaliśmy pierwszą część artykułu poświęconego ochronie zbóż przed chorobami. Dzisiaj czas na drugi materiał, kończący ten fungicydowy wątek.

Własna strategia

Nowe prawo daje rolnikom i doradcom możliwość komponowania własnych programów ochrony, a co za tym idzie stosowania w mieszaninie zbiornikowej wielu fungicydów w obniżonych dawkach. Aby takie programy były skuteczne, wymagana jest szeroka i dogłębna wiedza o skuteczności poszczególnych substancji aktywnych, o czasie ich działania, o występowaniu synergistycznego efektu pomiędzy substancjami aktywnymi. Nie mniej istotna jest aktualna wiedza na temat występowania patogenów grzybowych. Musi ona być poparta praktyką rolniczą i potwierdzona badaniami przeprowadzonymi, przynajmniej częściowo, w warunkach Polski. Informacje z krajów sąsiednich są pomocne, ale nie zawsze sprawdzają się w Polsce z powodu różnego nasilenia oraz odmiennego występowania w trakcie wegetacji wielu chorób grzybowych.

Wykonywanie zabiegów fungicydowych ma na celu zapobieganie porażeniu przez choroby grzybowe. Natomiast obecne metody monitoringu nie zawsze są w stanie „przewidzieć”, jakie konkretne patogeny grzybowe i z jaką intensywnością wystąpią w Polsce.

Dużą zawodnością w zwalczaniu chorób grzybowych odznaczają się mieszaniny fungicydowe, w przypadku których nie przestrzegano stosowania dawek progowych danych substancji oraz nie dobrano odpowiednich substancji aktywnych na szereg chorób grzybowych występujących równocześnie w danym terminie zabiegu. Takie mieszaniny działają dosyć krótko oraz posiadają spore luki biologiczne w ochronie przeciwko określonym patogenom grzybowym występującym na roślinach w momencie zabiegu lub po zabiegu.

Ważnym elementem programu ochrony każdego gatunku zbóż przed chorobami grzybowymi jest aspekt ekonomiczny. Najlepszym współczynnikiem jest koszt zabiegów programu ochrony zestawiony z wartością uratowanego plonu.

Ochrona zbóż przed chorobami – przykłady

Najistotniejszym elementem całej technologii zwalczania chorób niezależnie od jej intensywności jest pierwszy zabieg. Jego niewykonanie albo spóźnienie wpływa bardzo niekorzystnie na uzyskiwany ostatecznie plon. Nie da się odrobić strat powstałych w tym okresie.

Na podstawie doświadczeń makro- i mikro-poletkowych wykonanych na przestrzeni ostatnich lat można stwierdzić, że dobrym rozwiązaniem jako pierwszy zabieg na T1 (faza rozwojowa pszenicy BBCH 29-31) w technologiach dwu- lub trzyzabiegowych jest Wirtuoz^® 520 EC. To najbardziej kompletny fungicyd pod względem składu oraz koncentracji substancji aktywnych, dzięki czemu zwalcza wszystkie najważniejsze choroby w pszenicy ozimej, pszenżycie ozimym i jęczmieniu jarym. Doskonale sprawdza się w zwalczaniu kompleksu chorób podstawy źdźbła, mączniaka, septoriozy paskowanej, rdzy oraz brunatnej plamistości z synergistycznym efektem działania prochlorazu i tebukonazolu dzięki obecności niezastąpionego proqinazidu. Proquinazid zwiększa działanie ochronne przed całym kompleksem chorób liści i podstawy źdźbła.

Wirtuoz^® 520 EC jest elastyczny w stosowaniu, dzięki czemu szczególnie sprawdza się jako preparat do pierwszych zabiegów w każdym programie zwalczania chorób grzybowych. Jest to również dobra opcja do stosowania jako samodzielny zabieg w programach ekstensywnych dla różnych odmian pszenicy ozimej i pszenżyta. W technologiach średniointensywnych w pszenicy ozimej nie trzeba dodawać do niego żadnych innych środków i podwyższać nakładów w pierwszym zabiegu.

Do wykonania zabiegu w terminie T2 można zastosować fungicydy zawierające substancję z grupy strobiluryn: Reveller^® 280 SC lub Acanto^® 250 SC. W programach intensywnych warto rozważyć wprowadzenie do technologii ochrony zbóż, zwłaszcza pszenicy ozimej, fungicydów zawierających pentiopyrad (SDHI): Treoris^® 350 SC lub Vertisan^® 200 EC. Pentiopyrad stabilnie pomaga osiągać wysokie plony – również w warunkach stresu albo braku wysokiej presji chorób. Jednymi z podstawowych czynników wpływających na występowanie chorób grzybowych są: ilość opadów i ich rozłożenie w czasie, wilgotność powietrza oraz temperatura powietrza.

Pentiopyrad zapobiega występowaniu oraz zwalcza bardzo skutecznie najważniejsze choroby grzybowe pojawiające się w fazie strzelania w źdźbło oraz kształtowania masy liściowej (liść podpodflagowy, podflagowy i flagowy). W odróżnieniu od innych fungicydów z grupy SDHI, wpływa też na rośliny poprzez wspomaganie rozwoju systemu korzeniowego, efektywniejsze wykorzystanie składników pokarmowych i wody, zwiększenie zawartości chlorofilu w roślinie i intensywności fotosyntezy, co istotnie zwiększa potencjał plonotwórczy roślin, zwłaszcza w warunkach niekorzystnych dla ich rozwoju.

W przypadku dużego porażenia (wilgotno i ciepło) wzrost plonów jest osiągany głównie poprzez zapobieganie występowaniu patogenów grzybowych. Dodatkowe działanie na fizjologię rośliny: większy system korzeniowy, wykorzystanie azotu oraz wody – daje pozytywny efekt ekonomiczny nawet w przypadku niskiego porażenia (sucho oraz zimno lub ciepło).