Zgrana para - lucerna i kukurydza

O kukurydzy, królowej wśród kiszonek, o jej zaletach i wartościach pisaliśmy już nie raz. Jednak jak to w życiu bywa, sama kiszonka z kukurydzy – nawet najlepsza - w diecie bydła mlecznego nie wystarczy. Nie od dziś wiadomo, że do tanga trzeba dwojga. Najbardziej dopasowaną kiszonką do wysokoenergetycznej, lekkostrawnej kiszonki z kukurydzy, jest niewątpliwie kiszonka z lucerny. Prawidłowo przygotowana kiszonka z lucerny zawiera wysoki poziom białka oraz odpowiednio zbilansowane aminokwasy egzogenne, które są niezbędne w prawidłowym procesie żywienia zwierząt. Charakteryzuje się także wysokim poziomem włókna, stymulującego przeżuwanie, a jej aromat dodatkowo wpływa na zwiększoną chęć pobrania TMR-u przez zwierzęta. 

Kilka informacji o lucernie 

Aby przygotować wysokiej jakości kiszonkę z lucerny warto postawić na dobrą odmianę. Lucerna jest w Polsce siana coraz częściej, jednak jakość przygotowywanych z niej kiszonek często pozostawia wiele do życzenia. W tym sezonie w portfolio marki Pioneer firmy Corteva znalazła się odmiana lucerny PR55V48, która jest idealna na kiszonkę.

Lucerna marki Pioneer charakteryzuje się między innymi:

- wysoką zawartością białka,

- bogato ulistnionymi drobnymi, odporniejszymi na opadanie liśćmi,

- szybkim odrostem o średniej odporności na wyleganie,

- wyjątkową zimotrwałością w okresie spoczynku,

- bardzo dobrą tolerancją na werticyliozę, fuzarię i antraknozę.

Nasiona są ponadto zaprawiane bakteriami Rhizobium oraz otoczkowane węglanem wapnia, który podnosi higroskopijność i tym samym wpływa na szybsze kiełkowanie roślin, nawet przy niedoborach wody. Lucerna marki Pioneer może być uprawiana na słabo drenowanych glebach.

Zbiór lucerny na kiszonkę

Zbiór lucerny na kiszonkę powinien odbywać się w początkowej fazie pąkowania rośliny, gdy wyczujemy pod palcami w jej szczytowej części pączek wielkości ziarnka pieprzu. Wówczas mamy gwarancję zbioru lucerny o wysokim poziomie białka przy jednoczesnej umiarkowanej zawartości włókna w roślinie.

Lucernę należy ciąć powyżej stożka wzrostu, a cięcie na wysokości około 8-10 cm przyspiesza kolejny odrost. Prawidłowo zadbany lucernik, przy sprzyjających warunkach atmosferycznych, zapewni nam możliwość zbioru od 4 do 5 pokosów, przy wydajności 40-50 ton zebranego materiału zielonego w roku.

Uwaga na cenne liście

Cięcie powinno odbywać się w słoneczny dzień w godzinach popołudniowych, gdy w roślinie naturalnie występuje wzrost poziomu cukrów, jakże ograniczonych w lucernie. Materiał skoszony nie powinien przebywać na pokosie dłużej niż 24 godziny. Wtedy w roślinie dochodzi do obniżenia suchej masy przez odparowanie wody. Optymalne warunki do zbioru stwarza sucha, wietrzna i słoneczna pogoda. Należy pamiętać o tym, by unikać przewracania na pokosie.

Z lucerną należy obchodzić się delikatnie, ponieważ to od ilości zebranych liści zależy poziom białka w kiszonce. Dobrym rozwiązaniem jest „kondycjonowanie lucerny”. Zgniatanie roślin niszczy zwartą strukturę ścian komórkowych co przyspiesza oddawanie wody z łodyg, a pozostawienie „luźnej” struktury pokosu wpływa na zwiększoną penetrację powietrza. Odmianę lucerny marki Pioneer cechują drobne listki odporne na opadanie, dzięki czemu mamy gwarancje wysokiego poziomu składników odżywczych. 

Zbiór lucerny powinien odbywać się przy suchej masie wynoszącej około 35-45%. Minimalizujemy w ten sposób możliwość opadnięcia liści i pozostawienia ich na pokosie, a zawarte poziomy cukrów wraz z właściwie dobranym inokulantem gwarantują idealną paszę.

Wymagające zakiszanie lucerny

Proces przygotowania kiszonki z lucerny jest w naturalny sposób utrudniony, zaś sama lucerna im bogatsza w białko, tym trudniej przechodzi procesy fermentacyjne. Nawet spełnienie wszystkich warunków, takich jak wybór prawidłowej fazy wegetacji roślin, odpowiednie warunki atmosferyczne, dobre ubicie i okrycie materiału, nie sprawi, że lucerna się zakisi i uzyskamy kiszonkę dobrej jakości. Lucerna charakteryzuje się wysoką pojemnością buforową, czyli jest odporna na szybki spadek pH i ma niską zawartość cukrów przy wysokich poziomach białka. Wybrane szczepy bakterii homofermentatywnych kwasu mlekowego w inokulantach marki Pioneer umożliwiają szybkie rozpoczęcie procesu zakiszenia przy niewielkiej zawartości węglowodanów przez obniżenie pH materiału wyjściowego. 

W ofercie marki Pioneer znajdują się dwa produkty do zakiszania lucerny – Inokulanty 11AFT i 11H50.

11AFT to innowacyjny dodatek mikrobiologiczny oparty na kombinacji szczepów homo i heterofermentatywnych kwasu mlekowego, których celem jest optymalizacja przygotowania i przechowywania kiszonek wraz z ulepszeniem jej wartości odżywczych i energetycznych. 

Bakterie homofermentatywne kwasu mlekowego wpływają na szybkie obniżenie pH zakisznego materiału i przygotowują go do dalszej fermentacji. Zawarty w inokulancie szczep Laktobacillus Buchneri podczas namnażania się w zebranym materiale zielonym w silosie wytwarza dwa rodzaje enzymów, zwanych esterazami kwasu ferulowego oraz acetyloesterazami, które w procesach fermentacyjnych zmieniają strukturę ściany komórkowej przerywając wiązania między ligniną a celulozą. Enzymy wpływają na zwartość ligniny, dzięki czemu zwiększa się dostępność energii zawartej w ścianie komórkowej dla bakterii żwaczowych. W rezultacie podnosi się również strawność włókna zawartego w lucernie (nawet o 6% !) co przekłada się bezpośrednio na wzrost produkcji mleka. 

Kiszonka z lucerny przygotowana w oparciu o inokulant 11AFT cechuje się dobrze prowadzoną fermentacją w kierunku kwasu mlekowego, zwiększającą strawność włókna, zredukowanymi stratami białka w wyniku zakiszania oraz przedłużoną stabilnością tlenową podczas skarmiania. 

Inokulant 11H50 marki Pioneer znakomicie przyspiesza i prowadzi fermentację w kierunku kwasu mlekowego w kiszonce z lucerny, znakomicie radzi sobie także z wysoką pojemnością buforową i niską zawartością cukrów w lucernie. Szybko i skuteczne obniży pH w zakiszanej lucernie, co przekłada się na ochronę wartości odżywczych oraz zmniejsza ryzyko degradacji białka przez bakterie beztlenowe (Clostridia). Redukuje również wytwarzanie amoniaku (NH3) i ogranicza procesy degradacji białka, obniża temperaturę podczas zakiszania w pierwszej fazie fermentacji, ograniczając w ten sposób utratę cennych składników odżywczych.

Mamy powody do dumy

Poniżej prezentujemy przykładowe wyniki kiszonki z lucerny, wykonane przez mobilne laboratorium SILAB. Niech posłużą jako dowód na to, że lucerna jest idealnym dopełnieniem kiszonki z kukurydzy. Każda z prób przedstawia inną kiszonkę z lucerny, z innej części Polski. Łączy je najwyższa jakość nasion i inokulantów marki Pioneer firmy Corteva.

Nie mamy wpływu na pogodę i zmienność warunków atmosferycznych. W procesie przygotowywania kiszonek możemy jednak zadbać o wybór dobrej odmiany lucerny, najwyższej jakości inokulantu do zakiszania materiału oraz o stosowanie prawidłowych technik zbioru i przygotowania kiszonki. Dobrej jakości kiszonka z lucerny pomaga obniżyć koszty suplementacji białka w paszy. Warto o tym pamiętać!

Zobacz także: Kiszonka na 6+ krok po kroku!