Zbiór warzyw korzeniowych – do przechowalni tylko pierwszej jakości

Myśląc o przechowywaniu warzyw, należy dużo wcześniej zadbać o ich zdrowotność. Tylko zdrowe, nieuszkodzone mechanicznie i bez śladów po żerowaniu szkodników mogą utrzymać doskonałą jakość przechowalniczą.

Październik to okres intensywnych zbiorów późnych odmian warzyw korzeniowych, marchwi, pietruszki, selera, buraka ćwikłowego. Należy pamiętać, że wszelkie uszkodzenia korzeni podczas zbioru, również te niewidoczne, wpływają ujemnie na trwałość przechowalniczą. Już w najstarszych zaleceniach ogrodniczych można zaleźć informacje o tym, że do przechowywania powinno się przeznaczać tylko warzywa zdrowe, nieuszkodzone mechanicznie i bez śladów po żerowaniu szkodników.

Dobre przechowywanie zaczyna się już od... zbiorów

Jesienią obserwuje się znaczne nasilenie chorób na plantacjach warzyw korzeniowych. Aby zapewnić dobry wzrost korzeni aż do zbioru, konieczna jest ochrona roślin przed chorobami grzybowymi. Jeżeli jesienią nie zostaną wykonane odpowiednie zabiegi ochrony, to prędzej czy później możemy spodziewać się przykrej niespodzianki w naszych przechowalniach. 

Zbiór warzyw jest jednym z najbardziej pracochłonnych etapów w produkcji. Aby zredukować nakład pracy i koszty zbioru, powszechna stała się jego mechanizacja. Do zbioru warzyw korzeniowych wykorzystuje się wiele maszyn. Na krajowych polach prym wiodą kombajny zawieszane na ciągniku. Oczywiście nie jest to regułą. W dużych gospodarstwach można zobaczyć samojezdne maszyny.

O przydatności roślin do zbioru kombajnem w dużym stopniu decyduje stan naci po uzyskaniu dojrzałości zbiorczej. Dlaczego? Korzenie z gleby są wyciągane za nadziemną część roślin, stąd bardzo istotne jest, aby skrupulatnie dbać o jej stan w okresie wegetacji roślin. Do przechowywania nadają się tylko korzenie zdrowe, kształtne, nieuszkodzone i niezwiędnięte. Obecnie wymogi dotyczące jakości warzyw korzeniowych oferowanych na rynku warzyw świeżych są bardzo wysokie. Podstawowe kryteria decydujące o uzyskaniu zadowalających wyników przechowywania to dobra jakość, wysoki potencjał przechowalniczy korzeni w chwili zbioru oraz zapewnienie optymalnych warunków podczas magazynowania.

Magazynowanie

Niezależnie od gatunku, warzywa powinno się magazynować, uwzględniając ich zdolności przechowalnicze. Najlepiej w skrzyniopaletach. Można wtedy precyzyjnie oddzielić odmiany. W czasie przechowywania warzyw korzeniowych powinno się utrzymywać odpowiednią temperaturę w zakresie 0-1°C oraz wysoką wilgotność powietrza – na poziomie 95-98%. Takie warunki przechowywania zapewniają minimalne straty w okresie składowania. Wysoka wilgotność względna powietrza przy niskiej temperaturze jest korzystna dla warzyw korzeniowych, ponieważ nie powoduje zwiększenia gnicia. Warto podkreślić, że w optymalnych warunkach warzywa korzeniowe mogą być przechowywane przez 6-8 miesięcy, a nawet dłużej, czyli do pierwszych zbiorów wczesnych odmian o krótkim okresie wegetacji.

Jakość warzyw w przechowalni

Słabej jakości warzywa nawet w najlepszej przechowalni nie mają szans na poprawę swojej jakości. Dlatego nawet gospodarstwa wyposażone w profesjonalną przechowalnię nie powinny magazynować słabszej jakości plonów. W trakcie przechowywania jakość warzyw zawsze się obniża. Oczywiście przestrzegając właściwych warunków, można ten proces maksymalnie opóźnić, ale nie wyeliminować zupełnie. Przy rosnących kosztach energii trzeba się dobrze zastanowić, czy warto inwestować w przechowywanie produktu niskiej jakości. 

Tekst i zdjęcia: dr inż. Anna Wilczyńska