Stanowisko pod rzepak w technologii strip-till

Z każdym rokiem uprawa rzepaku w technologii strip-till staje się coraz bardziej popularna. Właściwe przygotowanie pola pod siew przybliża do pełnego sukcesu.

Dostępność usług, lepsze wschody, punktowy siew, głębokie ukorzenienie roślin, możliwość stosowania nawozów pod korzeń to niewątpliwe zalety technologii strip-till. Jednym z największych wyzwań w uprawie rzepaku w technologii bezorkowej jest ograniczenie presji samosiewów. Jęczmień i pszenica, po których najczęściej przypada rzepak w płodozmianie, mogą skutecznie zagłuszyć wschodzące siewki rzepaku. Natomiast rośliny porastające ściernisko zabiorą deficytową wodę w niektórych latach.

Kombajn w trakcie żniw

W pierwszej kolejności należy zadbać o prawidłowo przeprowadzony zbiór przedplonu. Kombajny, w szczególności z szerszymi hederami, powinny być wyposażone w rozrzutnik plew. Słoma, gdy nie jest zbierana, powinna być dobrze pocięta. Straty ziarna w kombajnie powinny być ustawione na możliwie jak najmniejsze. Opróżnienie zbiornika najlepiej przeprowadzać w trakcie jazdy, co minimalizuje tworzenie się placów z większą ilością słomy i plew. Jeśli nie ma możliwości wysypywania w trakcie, operator kombajnu powinien przez pewien czas jechać „na pusto”, zanim zatrzyma maszynę, by zapewnić maksymalne rozścielenie słomy za maszyną. Elementy tnące, kosa, bagnety powinny być w pełni sprawne i ostre. Wysokość ścierniska musi być jak najmniejsza, co ułatwi pracę siewnikowi. Choć wysokie cięcia, a nawet zbieranie samych kłosów ma swoich zwolenników, to wymaga dodatkowych zabiegów pożniwnych. Zbiór, jeśli jest taka możliwość, najlepiej wykonać w warunkach małej wilgotności gleby. Ugniecenie gleby można ostatecznie zmniejszyć, stosując gąsienice i/lub z szerokim ogumieniem. 

Uprawa ścierniska

Okres pożniwny to moment na regulację pH gleby i nawożenie. Wapnowanie przeprowadza się, gdy wskazują na to wyniki analiz gleby ze stacji chemiczno-rolniczej. Zastosować można część dawki kizerytu i sól potasową. Przy wysiewie nawozów dobrze jest wykorzystać stare ścieżki technologiczne. Fosfor, ze względu na małą mobilność, powinien być aplikowany wyłącznie wgłębnie, w trakcie uprawy pasowej. 

Uprawa ścierniska powinna być ograniczona do wierzchniej warstwy, maksymalnie 2-3 cm. Dobrze mogą się tutaj sprawdzić brony sprężyste, które pobudzają chwasty do kiełkowania. Zabieg pomaga także bardziej równomiernie rozprowadzić resztki pożniwne. Głębsze niż głębokość siewu rzepaku wzruszenie ścierniska jest niekorzystne ze względu na możliwość przesuszenia. Gdy samosiewy i chwasty wzejdą, można przystąpić do ich niszczenia. Najpopularniejszą metodą jest wykonanie opryskiwania z wykorzystaniem glifosatu. Możliwe są także ponowne zabiegi broną talerzową lub sprężystą.

Z praktycznego punktu widzenia, płytka uprawa ścierniska przed zastosowaniem technologii strip-till ma więcej zwolenników niż przeciwników. Najważniejsze, by gleba nie była uprawiona zbyt głęboko, ponieważ przyniesie to skutki odmienne od oczekiwanych. Obecność resztek pożniwnych na powierzchni gleby, tzw. mulcz, jest ważnym elementem technologii pasowej. Ma on wiele pozytywnych oddziaływań, w tym ogranicza parowanie wody. Jeśli resztki pożniwne będziemy zbyt silnie mieszać z glebą, efekt siewu pasowego rzepaku może być niezadowalający. Nierozłożona słoma zalegająca w glebie utrudnia pracę agregatów do strip till. 

dr inż. Stanisław Świtek, dr hab. Tomasz Piechota

UPP