dr Grzegorz Gryń, IHAR-PIB
Do najważniejszych nicieni w uprawie ziemniaków należą endopasożyty osiadłe, reprezentowane przez mątwiki i guzaki oraz wolno żyjące niszczyki.
Ziemniaki są atakowane przez szereg agrofagów. Poważne zagrożenie dla upraw ziemniaka stanowią nicienie. Straty w wyniku ich pasożytowania na roślinach wynikać mogą z działania bezpośredniego lub pośredniego nicienia. Bezpośrednie działanie nicieni w wyniku ich żerowania na korzeniach przejawia się zahamowaniem wzrostu i deformacją systemu korzeniowego, co prowadzi do spadku plonowania roślin i pogorszenia jakości handlowej bulw ziemniaka. Pośrednie straty wynikają z przenoszenia przez szkodniki mikroorganizmów wywołujących choroby lub powodowania mechanicznych uszkodzeń tkanek roślin, przez które inne czynniki chorobotwórcze mogą wnikać do wnętrza rośliny. W przypadku nicieni kwarantannowych straty ekonomiczne wynikają również z następstw wprowadzenia kwarantanny w miejscu produkcji ziemniaków.
Mątwik ziemniaczany (Globodera rostochiensis) powoduje obecnie największe straty ekonomiczne w Polsce. Obecność mątwika agresywnego – gatunku zbliżonego do mątwika ziemniaczanego – nie jest w kraju obecnie stwierdzona. Rośliną żywicielską dla obu gatunków mątwika jest przede wszystkim ziemniak. Nicienie mogą jednak żerować również na pomidorze, bakłażanie oraz kilku gatunkach chwastów (głównie z rodziny psiankowatych). Mątwiki tworzą cysty, wewnątrz których znajdują się jaja i larwy. W tej postaci, przy braku rośliny żywicielskiej, larwy mątwika mogą przetrwać nawet 20 lat, zachowując zdolność inwazyjną. W jednej cyście może się znajdować do 500 jaj. Głównym źródłem rozprzestrzeniania się mątwika na nowe pola jest...
