Septorioza liści i plew oraz rdza brunatna i żółta to niebezpieczne choroby zbóż. Lekceważąc ich występowanie, nie można liczyć na dobry ilościowo i jakościowo plon. Choroby te przy silnym porażeniu plantacji mogą całkowicie zniweczyć zbiory.
Tekst i zdjęcia: Katarzyna Szulc
Septorioza paskowana liści pszenicy (Zymoseptoria tritici) –pierwsze objawy choroby pojawiają się jesienią na siewkach pszenicy. Patogen atakuje liścienie, łodyżki i liście właściwe. Objawami są zaokrąglone plamy na liściach, początkowo barwy żółtozielonej, często otoczone chlorotyczną obwódką. Starsze są nekrotyczne, biało szare, uwidoczniają się na nich czarne piknidia. Silnie porażone liście zamierają. Wiosną obserwujemy początkowo niewielkie, jasnobrązowe, wydłużone plamy pomiędzy nerwami liści. Nekrotyczne plamy powiększają się, zlewają ze sobą i z czasem zajmują coraz większą powierzchnię liścia. Na nich wzdłuż nerwów liści uwidaczniają się ciemne piknidia. Dochodzi wówczas do przedwczesnego zasychania i zamierania liści. Septorioza paskowana liści pszenicy powoduje skrócenie kłosa, spadek liczby ziaren w kłosie i zmniejszenie masy tysiąca ziaren. Silnie osłabione rośliny mają trudności z przezimowaniem. Na skutek porażenia, straty w plonach mogą sięgać blisko 50 proc. Do ochrony przed septoriozą paskowaną liści pszenicy wykorzystujemy substancje czynne (s.cz.) z grupy strobiluryn (np. azoksystrobina, trifloksystrobina), triazoli (np. protiokonazol, epoksykonazol, tebukonazol, tetrakonazol), karboksyamidów (np. biksafen, fluksapyroksad, benzowindyflupyr) oraz mieszaniny tych s.cz.
Próg ekonomicznej septoriozy liści pszenicy (według IOR):
- w fazie krzewienia (BBCH 21-29), gdy występuje 30-50 proc. porażonych liści z pierwszymi objawami, kiedy obserwuje się jedną lub dwie plamy na liściu rozkrzewionej rośliny lub 1 proc. liści z owocnikami i utrzymuje się wysoka wilgotność powietrza;
- w fazie strzelania w źdźbło (BBCH 31-39), gdy obserwujemy 10-20 proc. porażonej powierzchni liścia podflagowego (w intensywnej uprawie jest to 10 proc. porażonej powierzchni liścia) lub 1 proc. liści z owocnikami;
- w fazie kłoszenia (BBCH 51-59), gdy obserwujemy 5-10 proc. porażonej powierzchni liścia flagowego lub 1 proc. liści z owocnikami.
Septorioza plew (Parastagonospora nodorum) występuje od początku wegetacji roślin. Jeśli do siewu użyto zakażonego ziarna, to chorobotwórczy patogen wywołuje zgorzel siewek. Może przenosić się na rośliny z resztek pożniwnych. W okresie...
