Choroba: zaraza ziemniaka

Agresor: Phytophthora infestans (Mont.) de Bary

Działanie: Patogen ten zimuje w postaci strzępek grzybni w bulwach i tkankach obumarłych części roślin. Wiosną są one źródłem infekcji pierwotnej. Przenoszone przez wiatr mogą być transportowane na odległość nawet 60 km. Rośliny atakowane są poprzez aparaty szparkowe, przetchlinki oraz rany w nadziemnych częściach pędu. Początkowo objawami są pojedyncze, żółtawe plamy, zwykle na wierzchołkach lub brzegach liści, które z czasem się powiększają. Wraz z postępowaniem choroby całe liście pokrywane są nekrotycznymi plamami o brunatno-brązowej barwie. W sytuacjach ekstremalnych cała nadziemna część rośliny jest w zasadzie niszczona przez chorobę.

Cel: Patogen najczęściej atakuje ziemniaki i pomidory. Znacznie rzadziej inne rośliny z rodziny psiankowatych.

Zniszczenia: Główny problem związany z atakiem patogena to zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej liści. Ogranicza w ten sposób rozwój rośliny, a w konsekwencji wpływa dramatycznie na obniżeniu jakości oraz ilości plonu.

Warunki sprzyjające: Rozwój patogenu najszybciej odbywa się przy temperaturze 21 °C, ale może odbywać się w zakresie temperatur od 10 do 29 °C. Choroba najszybciej rozwija się również w warunkach wysokiej wilgotności. Sprzyjają jej długotrwałe opady deszczu oraz długo zalegające mgły.

Poziom zagrożenia: Jedno źródło infekcji pierwotnej może wywołać epidemię zarazy na powierzchni około 100 ha. Starty wywoływane porażeniem zarazą ziemniaka szacuje się na poziomie 20-50%. Na plantacjach niechronionych chemicznie i w przypadku wczesnego wystąpienia objawów straty mogą dochodzić do 70% a w skrajnych przypadkach do 100% spodziewanego plonu. Dr Barbara Sawicka w swojej pracy "Terminy pojawiania się i rozwoju Phytophthotra infestans (Mont.) de Bary w zmiennych warunkach pola uprawnego" informuje, że w skali świata zaraza ziemniaka prowadzi do utraty 8-10% plonu. W Polsce, przy ochronie jedynie 40% powierzchni plantacji średnie straty plonu to 20-25%. W "Genome sequence and analysis of the Irish potato famine pathogen Phytophthora infestans." można przeczytać, że globalne straty w uprawach ziemniaka szacuje się na 6,7 mld USD rocznie.