Efektywna uprawa rzepaku…z odmianami półkarłowymi.
Przyjęło się, że rzepak ozimy jest uprawą wysokonakładową. Wiąże się to zarówno z długością wegetacji na polu (prawie cały rok), jak również z ilością wykonywanych zabiegów nawożenia czy ochrony. Czy można podejść do tej uprawy bardziej ekonomicznie? Okazuje się, że tak, wybierając do siewu odmiany o mniejszym zapotrzebowaniu na nawożenie czy ochronę. Takie cechy posiadają odmiany półkarłowe.
Mimo, że nie są one nowością, to jednak ich nowsza genetyka jeszcze lepiej pasuje do potrzeb uprawy rzepaku. Ważne jest, że ich potrzeby co do rozwoju, nawożenia i ochrony, są nieco inne od konwencjonalnych odmian hybrydowych, stąd też nie zalecamy ich uprawy na tym samym polu co tradycyjnych odmian mieszańcowych. Wiąże się to z kilkoma elementami:
I. DOBÓR STANOWISKA
Najlepiej odmiany półkarłowe zasiać na stanowiskach słabszych, szczególnie na mozaikach czy skłonach, gdzie zmienność glebowa jest duża. Ze względu na budowanie mniejszej biomasy niż odmiany tradycyjne, odmiany te mają niższe potrzeby na wodę, co jest szczególnie istotne w latach suchych. W takich warunkach pokazują stabilny i wysoki potencjał plonowania.
II. OBSADA
Zalecamy obsadę 35-40szt/m2 podczas siewu odmian półkarłowych Maximus, ponieważ bardzo dobrze reagują na przestrzeń w łanie. Mają budowę „świecznika”, dzięki czemu budują bogate w łuszczyny rozgałęzienia od samego dołu.
III.TERMIN SIEWU
Odmiany półkarłowe Maximus siejemy w terminie wczesnym lub optymalnym. Mają spokojny, dosyć wolny rozwój jesienny, i z tego powodu nie są zalecane do późniejszych siewów.
IV. REGULACJA JESIENNA
Z powodu wolniejszego rozwoju jesiennego i naturalnej zdolności do tworzenia nisko osadzonej rozety wskazany jest jeden, niezbyt mocny zabieg regulacyjny jesienią. Odmiany półkarłowe mogą negatywnie reagować na mocne zabiegi skracające, które w odmianach tradycyjnych wykonywane są jesienią nawet 2-3 krotnie. Stąd pamiętajmy o tym, żeby nie skracać ich więcej niż raz.
V. ZIMOTRWAŁOŚĆ
Odmiany półkarłowe Maximus cechują się wysoką zimotrwałością, potwierdzoną m.in. badaniami w Szwecji, czyli w rejonie zdecydowanie ostrzejszym i z dużymi spadkami temperatur w okresie spoczynku zimowego. Cecha ta wynika z silnie rozwiniętego systemu korzeniowego, głęboko osadzonej rozety liściowej, płaskiego ułożenia liści oraz wysokiego stężenia cukrów w liściach, co stanowi fizjologiczną ochronę roślin odmian półkarłowych przed mrozem.
VI. NAWOŻENIE AZOTOWE
Ze względu na mniejszą biomasę odmian półkarłowych powinniśmy zmniejszyć nawożenie azotowe o ok. 20% w stosunku do odmian tradycyjnych, tym samym oszczędzając nakłady prowadzenia tej uprawy.
VII. OCHRONA WIOSENNA
Odmiany półkarłowe w technologii Maximus nie wymagają wiosennej regulacji. Decydując się na zabieg grzybobójczy w fazie strzelania w pęd, możemy opierać się tylko na fungicydach o działaniu typowo grzybobójczym bez działania regulacyjnego (np. prochloraz, difenokonazol). W fazie wzrostu rzepaku w przypadku odmian półkarłowych zasadne jest stosowanie niższych dawek środków ochrony roślin o działaniu systemicznym, co związane jest z mniejszą biomasą tych roślin.
VIII. ZBIÓR
Mniejsza biomasa odmian półkarłowych Maximus decyduje o szybszym i mniej kosztochłonnym zbiorze. Dodatkową cechą tych odmian jest budowanie rozgałęzień od samego dołu rośliny, co przekłada się często na taką samą lub większą ilość rozgałęzień niż w odmianach tradycyjnych. Ważnym czynnikiem decydującym o tym elemencie jest siew w sugerowanej obsadzie 35-40szt/m2. Odmiany półkarłowe w technologii Maximus można kosić niżej, dzięki czemu widoczne są zdecydowanie mniejsze straty na kombajnie.
IX. ZAOLEJENIE
Coraz większym znaczeniem w uprawie rzepaku ozimego cechuje się zaolejenie. Zarówno odmiany półkarłowe Maximus jak i inne odmiany mieszańcowe z hodowli Pioneer charakteryzują się wysoką wartością oleju w nasionach. Coraz bardziej wpływa to na wzrost rentowności uprawy poprzez dopłaty w punktach skupu do wyższego plonu oleju.
Więcej szczegółów na temat odmian półkarłowych znajdziecie w filmie, który nagrali Olek i Paweł na kanale „e-pole” na YouTube. Film znajdziecie poniżej. Nie zapomnijcie wejść na kanał i zasubskrybować go jeżeli jeszcze tego nie zrobiliście :)
Paweł Talbierz
specjalista ds. ochrony upraw