Spulchnianie gleby bez odwracania - jakie narzędzia do uprawy?

4 Sierpnia 2022

Spulchnianie gleby bez odwracania - jakie narzędzia do uprawy?

Spulchnianie gleby po żniwach w przeciwieństwie do tradycyjnych podorywek jest z dużą korzyścią dla podłoża uprawy oraz portfela. Zabiegi takie są bardziej ekonomiczne i szybsze w porównaniu do tradycyjnej orki. Podpowiadamy, jakie narzędzia można wykorzystać.

Dzięki temu, że gleba nie jest odwracana, a tylko spulchniana, spora ilość resztek pożniwnych pozostaje na powierzchni roli jako tzw. mulcz. Warstwa mulczu chroni ją przed nadmiernym zaskorupianiem i wymywaniem przez deszcze. Sprzyja wsiąkaniu wody opadowej, ogranicza parowanie i procesy erozji. Przy zabiegach spulchniania niszczone są młode i starsze chwasty (np. wyciągane rozłogi perzu), natomiast kompost i nawozy mineralne mieszane są z glebą, co jest ważne, kiedy zachodzi konieczność głębszego ich przykrycia.

Kultywatory

Do spulchniania gleby nadadzą się kultywatory, które podzielić możemy na trzy grupy:

  • kultywatory sprężynowe – zęby kończą się specjalnie profilowanymi redliczkami. Po zagłębieniu wycinają one w ziemi wynoszone zaraz na powierzchnię paski. Takie kultywatory najintensywniej mieszają glebę o słabym kruszeniu. Są idealne do wyciągania rozłogów perzu i innych chwastów. Nie nadają się jednak na gleby zwięzłe przy dużej wilgotności, ponieważ po takim zabiegu powstają zbyt zbite walcowate bryłki. Nie pracują też na stałej głębokości. Kultywatory z wąskimi zębami sprężystymi używa się w zestawach do przedsiewnej uprawy roli;
  • kultywatory sztywne – zęby są zakończone redliczkami sercowatymi lub tzw. gęsiostopkami (ekstyrpatory). Mają za zadanie płytko spulchniać glebę i jednocześnie podcinać chwasty. Narzędzia z zębami o klinowatych lub dłutowatych zakończeniach, tzw. grubery, bardzo dobrze kruszą i spulchniają glebę. Ekstyrpatory i grubery nie wydobywają gleby na wierzch jak typowe kultywatory. Mają mniejsze zastosowanie w szkółkarstwie;
  • kultywatory o zębach półsztywnych – bardzo dobrze kruszą glebę, choć słabiej ją mieszają. Na powierzchni przez to wolniej przesycha i dłużej zatrzymuje wilgoć. Kultywatory te lepiej od drapaczy z zębami sprężystymi utrzymują stałą głębokość pracy.

Talerzówki

Mówiąc o maszynach do spulchnienia i wymieszania gleby, nie można zapomnieć o bronach talerzowych. Narzędzia te mają stosunkowo niewielkie zapotrzebowanie na moc i nie są podatne na zapychanie, nawet gdy na polu występuje duża ilość resztek pożniwnych. Nieźle też sobie radzą z mieszaniem gleby. Te zalety sprawiają, że rolnicy chętnie sięgają po talerzówki, częściej niż np. po dwubelkowe kultywatory ścierniskowe (grubery). Jednak w przypadku bron talerzowych coraz mniejszą popularnością cieszą się te z sekcjami roboczymi ustawionymi w kształt litery „X” i „V”. Wprawdzie można nimi pracować głębiej, lepiej przykryć materię organiczną, ale kosztem mniejszej prędkości roboczej i nieco gorszego kopiowania terenu.

Bogata oferta producentów

Portfolio producentów ww. narzędzi jest bogate. Można znaleźć konstrukcje o szerokościach roboczych od 2,5 do 12 m, z różnymi średnicami talerzy i kształtem zębów, rozwiązaniami technicznymi dotyczącymi kopiowania terenu, regulacji głębokości i bardzo szeroką konfiguracją wałów i dodatkowych elementów roboczych, takich jak włóki czy zgrzebła. Trzeba jednak uczciwie przyznać, że konstrukcje te nie sprawdzą się na zaperzonych polach, ponieważ mogą spowodować szybsze rozprzestrzenianie się chwastu. Ponadto, zwłaszcza w przypadku lżejszych maszyn zawieszanych, bywają problemy z zagłębianiem się tarcz na glebach ciężkich, szczególnie podczas suszy. Z kolei wysoka masa to większe wymagania co do udźwigu podnośnika i przede wszystkim wielkości ciągnika. Dlatego w przypadku większych modeli – od 4 m – powszechne są wersje półzawieszane, co jednak przekłada się na wzrost kosztów zakupu. Jeszcze kilka lat temu dużą popularnością cieszyły się narzędzia z elementami roboczymi, o średnicy ok. 500 mm, które były wykorzystywane przede wszystkim do szybkiego zrywania ścierniska. Równolegle jednak stosowano brony w układzie „X” służące do głębszej pracy. Dzisiaj większość rolników – przynajmniej tych prowadzących mniejsze i średnie gospodarstwa – zwraca uwagę na uniwersalność ich zastosowania, a to dają właśnie duże talerze. Tarczami talerzowymi o średnicy ok. 600 mm można zarówno uprawić ściernisko po zbożach na głębokość 5-7 cm, jak i z powodzeniem pracować na polach, gdzie wymagane jest cięcie i głębsze mieszanie, np. po kukurydzy z nawiezionym obornikiem.

Bogata oferta zarówno kultywatorów, jak i bron talerzowych pozwala wybrać odpowiedni dla danego gospodarstwa sprzęt, aby móc pracować jak najbardziej efektywnie i ekonomicznie, co w dzisiejszych czasach wysokich cen chociażby paliwa ma głębokie uzasadnienie. 

Tekst i zdjęcia: Karol Witeska

Najnowsze artykuły

Jak przechować warzywa zimą bez strat?

Chcąc korzystać z warzyw świeżych w okresie zimy, należy zadbać o zabezpieczenie rezerw, które po zbiorze kierowane są do przechowywania.

8 Grudnia 2024

RSM zimą – prawidłowe przechowywanie

RSM w okresie zimy pod wpływem niskich temperatur będzie ulegał krystalizacji. Ponadto zbiorniki, w których przechowywany jest nawóz, narażone są na działanie korozji. Podpowiadamy, czy można ograniczyć te procesy.

7 Grudnia 2024

Konserwacja i przechowywanie maszyn rolniczych przed „snem zimowym”

Maszyny rolnicze po zakończeniu prac polowych powinny ponadto, być poddane przeglądowi technicznemu, w celu określenia ichstanu. Wskazane jest, aby taki przegląd przeprowadzić bezpośrednio po zakończeniu określonych prac daną maszyną, gdyż wtedy najlepiej pamiętamy, jakie zespoły robocze ostatnio nie funkcjonowały prawidłowo. Na pewno  nie powinien tych prac przeglądowych i konserwacyjnych pozostawiać do następnego sezonu. Najczęściej maszyny rolnicze stosowane w produkcji roślinnej, użytkowane są w ciągu roku przez krótki okres - kilku czy kilkunastu dni.

5 Grudnia 2024
USTAWIENIA PLIKÓW COOKIE

Na naszych stronach internetowych wykorzystujemy technologie internetowe różnego rodzaju – własne i od osób trzecich – w tym pliki cookie, aby zoptymalizować Państwa doświadczenia. Oprócz technologii internetowych, które są niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania strony www, obejmują to również technologie internetowe do analityki internetowej i wyświetlania ukierunkowanych reklam. Korzystanie z nich jest dobrowolne i wymaga Państwa zgody. Użytkownik może w każdej chwili wycofać swoją zgodę ze skutkiem na przyszłość lub zmienić ustawienia pod linkiem „Zmień moje preferencje” lub bezpośrednio w przeglądarce internetowej.

Dodatkowe informacje na temat przetwarzania danych i zawartości technologii internetowych można znaleźć w naszej polityce prywatności oraz polityce dotyczącej plików cookie.