W czasie, który pozostał do rozpoczęcia zabiegów agrotechnicznych, powinno się dokonać przeglądu opryskiwacza, aby móc cieszyć się jego bezproblemowym użytkowaniem w trakcie sezonu. Podpowiadamy, na jakie elementy zwrócić uwagę i jak prawidłowo przygotować urządzenie do pracy. 

Najważniejszym elementem, od którego zależy równomierność dawkowania cieczy środków chemicznych, są rozpylacze. Przed rozpoczęciem sezonu należy przeprowadzić kontrolę sprawności ich działania, przepuszczając przez nie wodę. Wzrokowa ocena łatwo pozwala na wychwycenie i wyeliminowanie rozpylaczy uszkodzonych czy zapchanych, ponieważ wytwarzają one wtedy strumienie cieczy z widocznymi smugami. Tzw. lanie rozpylacza może być m.in. skutkiem odłożenia się w szczelinie rozpylacza kamiennego osadu z twardej wody. W takim przypadku szczoteczka do czyszczenia rozpylaczy może się okazać niewystarczająca. Jednak osadu z kamienia nie należy usuwać przy pomocy ostrych lub twardych narzędzi, ponieważ grozi to trwałym uszkodzeniem rozpylacza. Dobrym sposobem na usunięcie osadu jest moczenie rozpylaczy w powszechnie dostępnych środkach odkamieniających, stosowanych do czyszczenia lub w mieszaninie wody i np. kwasku cytrynowego. 

Wydatek cieczy z rozpylaczy

Po oczyszczeniu rozpylaczy i wyeliminowaniu egzemplarzy uszkodzonych należy przeprowadzić kalibrację opryskiwacza, podczas której będziemy sprawdzać wydatek cieczy z rozpylaczy. Pomiar powinno się wykonać dla co najmniej 20 proc. rozpylaczy (na 18-metrowej belce będzie to 8 rozpylaczy), wybierając je z każdej sekcji, na całej szerokości belki. Jeśli mierzony wydatek któregokolwiek rozpylacza odbiega od katalogowej wartości nominalnej dla danego rozmiaru i ciśnienia o więcej niż 10 proc., to jest to oznaką jego nadmiernego zużycia lub uszkodzenia. Zakłócona jest wtedy równomierność rozkładu cieczy pod belką polową. Rozpylacze takie należy uznać za niesprawne i bezwarunkowo wymienić na nowe.

Regulacja zaworów na sekcjach

Po sprawdzeniu poprawności działania rozpylaczy należy wyregulować zawory kompensacyjne na sekcjach zaworu regulacyjno-rozdzielczego (jeśli są one na wyposażeniu) dla kompletu rozpylaczy, który będzie stosowany podczas najbliższego zabiegu. Bardzo istotnym zadaniem zaworów kompensacyjnych, z punktu widzenia precyzji zabiegu, jest utrzymanie stałego ciśnienia we wszystkich sekcjach belki polowej, a zatem na wszystkich rozpylaczach, bez względu na liczbę pracujących sekcji. 

Nieprawidłowe ustawienie zaworów skutkuje wzrostem lub spadkiem ciśnienia w układzie po wyłączeniu którejkolwiek sekcji lub kilku z nich. Dlatego przy wszystkich pracujących sekcjach należy ustalić ciśnienie cieczy (np. na poziomie 5 bar), a następnie zamykać poszczególne sekcje i regulować odpowiadające im zawory kompensacyjne, tak aby utrzymać założone ciśnienie przy wszystkich pozostałych działających sekcjach. Regulację zaworów kompensacyjnych należy powtórzyć po każdej zmianie rozpylaczy.

Sprawność pompy opryskiwacza

Równie istotnym elementem układu rozprowadzającego ciecz użytkową jest pompa, o której sprawność także należy dbać. W opryskiwaczach polowych powszechnie stosowane są pompy przeponowe (membranowe). Powstająca podczas pracy pompy pulsacja ciśnienia wpływa niekorzystnie na trwałość układu cieczowego oraz równomierność dawkowania cieczy. Temu zjawisku zapobiega powietrznik lub inny system tłumienia pulsacji. Powietrznikiem jest specjalna komora połączona z kolektorem tłocznym i podzielona elastyczną membraną na dwie części. W jednej z nich znajduje się ciecz użytkowa, a w drugiej – powietrze pod odpowiednim ciśnieniem (od 1/3 do 2/3 ciśnienia roboczego wskazywanego przez manometr). Zbyt wysokie ciśnienie w powietrzniku może uszkodzić membranę pompy, natomiast zbyt niskie nie zapewnia prawidłowego tłumienia pulsacji i zakłóca pracę manometru. Ciśnienie powietrza należy korygować po każdej zmianie parametrów opryskiwania (np. przy zmianie rozpylaczy ze zwykłych na eżektorowe).

Kontrolując ciśnienie w powietrzniku, warto sprawdzić stan membrany. Jest na to prosty sposób – trzeba dopompować powietrza, a następnie, wciskając iglicę zaworka, stopniowo je upuszczać. Jeżeli zaworkiem wylatuje samo powietrze, to membrana jest nieuszkodzona, natomiast uchodząca zaworkiem mieszanina powietrza z wodą oznacza konieczność jej wymiany. Jeżeli z powietrznika uchodzi powietrze, świadczy to o pękniętej membranie lub uszkodzonym wentylu. Wówczas części te się wymienia.

Będąc jeszcze przy pompie, nie można zapomnieć o sprawdzeniu poziomu oleju na wskaźniku bagnetowym lub w zbiorniku zewnętrznym pompy. W razie potrzeby należy go uzupełnić zgodnie z zaleceniami producenta. Przy okazji trzeba zwrócić uwagę, czy olej nie jest zmętniały, co świadczy o uszkodzeniu jednej z membran tłoczących ciecz użytkową i konieczności jej wymiany. Ponadto olej wymienia się w razie potrzeby, zgodnie z zaleceniami producenta pompy.

Stabilność belki polowej

Elementem wpływającym na równomierność rozkładu cieczy użytkowej na polu jest stabilność belki polowej. Wahania belki zarówno w płaszczyźnie pionowej, jak i poziomej powodują miejscowe przedawkowanie lub niewystarczające naniesienie substancji. Może się to przełożyć na obniżoną skuteczność lub brak efektu działania środka ochrony. Dlatego bardzo ważne jest, aby okresowo smarować i odpowiednio regulować układ zawieszenia belki z trapezowym lub wahadłowym systemem stabilizacji w płaszczyźnie pionowej oraz elementami tłumiącymi odchylenia ramion belki w płaszczyźnie poziomej.

Tekst: Karol Witeska

Zdjęcia: firmowe