Zwójki liściowe to grupa szkodników, która co roku, regularnie, w różnym nasileniu występuje w sadach produkcyjnych. Stanowi ona, obok mszyc, owocówek czy miodówek, istotny punkt w programie ochrony wielu producentów owoców.

Poznaj zwójki

Do gatunków najczęściej występujących w ostatnich latach zaliczamy zwójki:

• siatkóweczkę (Adoxophyes orana),
• różóweczkę (Archips rosana),
• bukóweczkę (Pandemis heparana),
• wydłubkę oczateczkę (Spilonota ocellana) - w w mniejszym nasileniu
• zwójkę rdzaweczkę (Archips podana) - w mniejszym nasileniu

Zwójki liściowe największe zagrożenie stanowią w sadach jabłoniowych, rzadziej w gruszach, na śliwach czy wiśni.

Stadium stanowiącym bezpośrednie szkody są gąsienice zwójek. Posiadają one wyspecjalizowany gryzący aparat gębowy, którym mogą uszkadzać zarówno liście, jak i owoce. Wyjadając lub zeskrobując skórkę i miękisz liści, powodują ich szkieletowanie lub pozostawiają wygryzione części blaszki liściowej. Na zawiązkach owoców i owocach zwójki mogą wygryzać różnej wielkości liczne otwory (m.in. zwójka bukóweczka, wydłubka oczateczka) lub tworzyć nieregularne bruzdy tzw. żer skrobany (zwójka siatkóweczka).

Miejsca wgryzów powodowanych przez zwójki mogą być „bramą” do zakażenia patogenami, np. bakteryjnymi i grzybowymi. Uszkodzone owoce nie nadają się do handlu, co powoduje realne straty ekonomiczne, a zniszczone liście mogą wpływać na kondycję drzewa. Straty w plonie powodowane przez zwójki mogą sięgać od kilku do kilkunastu procent. W minionym sezonie, podobnie jak w kilku poprzednich latach, największe zagrożenie obserwowano ze strony zwójki siatkóweczki.

Zwalczanie zwójek

W ograniczeniu szkód powodowanych zarówno przez zwójki, jak i inne szkodniki, bardzo ważna jest regularna lustracja sadu pod kątem obecności i liczebności szkodników. Monitoring występowania gąsienic zwójek przeprowadza się wiosną w fazie zielonego i różowego pąka oraz później, od połowy czerwca do połowy września. Należy przeglądać wiosną rozety, zaś latem pędy i owoce w celu określenia liczby żerujących gąsienic oraz poziomu uszkodzenia owoców.

Do zwalczania zwójek liściowych mamy dostępne bioinsektycydy oraz preparaty z różnych grup chemicznych. Od tego sezonu producenci będą mieli do dyspozycji nowy, skuteczny oręż w postaci preparatu Delegate 250 WG zarejestrowanego zarówno do zwalczania zwójek liściowych, owocówki jabłkóweczki, owocówki południóweczki czy szrotówka białaczka na jabłoni i gruszy oraz miodówek na gruszy. Przy czym przed zastosowaniem preparatu należy zapoznać się z jego etykietą i upewnić się, czy jest on zarejestrowany do zwalczania danego szkodnika w określonym terminie.

Preparat zawiera substancję czynną spinetoram będącą związkiem z grupy spinozyn. Delegate 250 WG jest preparatem o działaniu kontaktowym i żołądkowym na agrofaga, a na roślinie powierzchniowym i translaminarnym.

Delegate wyróżnia się bardzo dobrą skutecznością i zwalcza wszystkie stadia larwalne zwójek, a co jest warte zwrócenia szczególnej uwagi, ma stosunkowo krótki okres karencji wynoszący 7 dni.

Aby zabieg zwalczający był skuteczny zaleca się zwracać szczególną uwagę na prawidłową technikę jego wykonania. Wielu producentów aplikuje preparaty przy zbyt wysokiej temperaturze powietrza, a to często powoduje odparowanie cieczy i ograniczenie jej skuteczność.

Bezwzględnie zaleca się stosować rotację środków ochrony roślin z różnych grup chemicznych, aby nie doprowadzić do selekcji osobników odpornych na jedną z nich.

Autorem tekstu jest mgr Michał Hołdaj z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach

Autorem zdjęcia tytułowego jest Beatriz Moisset (CC 4.0 International)