Zasiewy i zbiory zbóż oraz rzepaków (sezon 2019/2020)

20 Lipca 2020

Jak co roku, nadszedł czas aby na blogu e-pole napisać kilka słów o ubiegłorocznych zbiorach zbóż i przewidywań na plony w roku 2020.

Zbiory zbóż i rzepaku w 2019 r.

Analizując dane Głównego Urzędu Statystycznego, zgodnie z wynikowym szacunkiem głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych przedstawionym przez GUS w grudniu 2019 r. zbiory zbóż ogółem ocenia się na 28,8 mln ton, tj. o 2,0 mln ton (7%) więcej w stosunku do zbiorów z roku poprzedniego. Zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi szacuje się na 24,9 mln ton, a to oznacza wzrost o 2,2 mln t (9%) niż w roku 2018.

Zbiory zbóż ozimych łącznie z ozimymi mieszankami zbożowymi wyszacowano w 2019 r. na 17,1 mln ton czyli o 2,1 mln ton (14%) więcej niż roku poprzednim. Natomiast zbiory zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi – na 7,8 mln ton, więc na poziomie nieznacznie wyższym od zbiorów rok wcześniej.

Warto zaznaczyć, że powierzchnia uprawy zbóż ogółem w 2019 r. wyniosła ok. 7,8 mln ha, w tym powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi – 7,1 mln ha. Dokładniejsza struktura zasiewów na polach w 2019 roku przedstawia się następująco:

  • pszenica: 2,5 mln ha,
  • żyto: 0,9 mln ha,
  • jęczmień: 1,0 mln ha,
  • owies: 0,5 mln ha,
  • pszenżyto: 1,3 mln ha,
  • mieszanki zbożowe: 0,9 mln ha.

W przypadku rzepaków i rzepiku również zaobserwowano 7-procentowy wzrost w roku 2019 w stosunku do roku 2018. Zbiory w 2019 roku wyniosły bowiem 2,35 mln ton. Powierzchnia uprawy rzepaku w 2019 roku ocenia się na 860 tys. ha (o 2% więcej) w porównaniu do roku poprzedniego.

Plony zbóż i rzepaku w 2019

Szacuje się, że plony zbóż ogółem w 2019 r. wyniosły 36,7 dt/ha – to o 2,4 dt/ha (7%) więcej w porównaniu z 2018 r., a plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi – 35,3 dt/ha, czyli w stosunku do roku poprzedniego więcej o 3,0 dt/ha (9%). Plony zbóż ozimych łącznie z ozimymi mieszankami zbożowymi oceniono na 39,3 dt/ha, zatem o 3,5 dt/ha (10%) więcej od plonów z roku 2018. Plony zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi oszacowano na 28,8 dt/ha, czyli o 1,7 dt/ha (o 6%) więcej od plonów z poprzedniego sezonu.

Natomiast plony rzepaków i rzepiku ocenia się na 27,2 dt/ha czyli o 4% więcej.

Zatem zarówno plony, jak i zbiory zbóż i rzepaku w roku 2019 roku były lepsze niż w roku 2018.

Prognozy na rok 2020

Jak podaje GUS, w optymalnym terminie agrotechnicznym w 2019 r. w kraju zasiano oziminy na 82% powierzchni przeznaczonej pod uprawę zbóż ozimych (głównie w województwach, gdzie była dostateczna wilgotność gleby). Pozostałą powierzchnię obsiano nawet z dwu- lub trzytygodniowym opóźnieniem. Uprawy ozime przed wejściem w stan zimowego spoczynku były dobrze rozkrzewione, a nawet nadmiernie wyrośnięte (szczególnie rzepak).

Przebieg pogody w listopadzie nie stwarzał zagrożenia dla roślin. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, że nagły spadek temperatur w okresie wegetacji bez zahartowania i przy braku okrywy śnieżnej może wpłynąć niekorzystnie na przezimowanie roślin.

Z oceny przeprowadzonej w listopadzie przez rzeczoznawców terenowych GUS wynika, że zbożami ozimymi obsiano ponad 4,3 mln ha (na poziomie roku ubiegłego). Udział poszczególnych gatunków przedstawia się następująco:

  • pszenica ozima: 2,0 mln ha,
  • żyto: 0,9 mln ha,
  • pszenżyto ozime: 1,2 mln ha,
  • jęczmień ozimy: ponad 0,2 mln ha,
  • mieszanki zbóż ozimych: 0,07 mln ha.

Powierzchnię obsianą rzepakiem i rzepikiem ozimym szacuje się na ok. 0,9 mln ha.

Ocena upraw

Zasiewy zbóż ozimych pod zbiory 2020 r., przed wejściem w stan zimowego spoczynku, oceniono w stopniach kwalifikacyjnych następująco:

  • mieszanki zbożowe ozime na 3,5 stopnia,
  • żyto na 3,6 stopnia,
  • pszenżyto ozime na 3,7 stopnia,
  • jęczmień ozimy na 3,8 stopnia,
  • pszenicę ozimą na 3,9 stopnia.

Stan zasiewów zbóż ozimych, tj. pszenicy, jęczmienia i pszenżyta, oceniono nieco lepiej niż w roku ubiegłym, zasiewy żyta i mieszanek zbożowych natomiast oceniono na poziomie nieco niższym od oceny ubiegłorocznej.

  • W przekroju terytorialnym stan plantacji zbóż ozimych był bardzo zróżnicowany. Oceny stanu poszczególnych gatunków zbóż ozimych wahały się:
  • dla pszenicy od 3,1 stopnia kwalifikacyjnego w województwie mazowieckim do 4,5 stopnia w województwach: lubelskim, lubuskim i opolskim;
  • dla żyta od 2,8 stopnia kwalifikacyjnego w województwie mazowieckim do 4,6 stopnia w województwie śląskim;
  • dla jęczmienia od 2,9 stopnia kwalifikacyjnego w województwie mazowieckim do 4,4 stopnia w województwie podkarpackim i śląskim;
  • dla pszenżyta od 3,0 stopnia kwalifikacyjnego w województwie mazowieckim do 4,3 stopnia w województwach: lubuskim, opolskim i śląskim;
  • dla mieszanek zbożowych od 2,8 stopnia kwalifikacyjnego w województwie mazowieckim do 4,5 stopnia w województwie opolskim.

Plantacje rzepaku i rzepiku ozimego średnio w kraju oceniono na 4,0 stopnie kwalifikacyjne. Oceny plantacji rzepaku i rzepiku wahały się od 3,2 stopnia kwalifikacyjnego w województwie mazowieckim do 4,5 stopnia w województwach: lubelskim, opolskim, podkarpackim i śląskim.

W optymalnych terminach agrotechnicznych zasiano:

  • 82% powierzchni pszenicy ozimej,
  • 81% powierzchni żyta,
  • ponad 78% powierzchni jęczmienia ozimego,
  • ponad 84% powierzchni pszenżyta ozimego,
  • 81% powierzchni ozimych mieszanek zbożowych,
  • ponad 78% powierzchni rzepaku i rzepiku ozimego.
Najnowsze artykuły

Jak przygotować pole pod kukurydzę

Kukurydza ma swoje wymagania klimatyczno-glebowe i żeby możliwie najlepiej się udała, pole pod jej uprawę należy odpowiednio przygotować. Udzielamy wskazówek, jak uprawiać stanowisko pod kukurydzę.

22 Marca 2024

Kiedy wykonać zabieg T-1 w zbożach?

Zabieg T-1 w zbożach najczęściej przeprowadza się po ruszeniu wegetacji, od końca fazy krzewienia (BBCH 29), w fazie strzelania w źdźbło (BBCH 30) pierwszego lub drugiego kolanka (BBCH 31-32). Termin ochrony jest ruchomy i zależy od warunków pogodowych w danym roku uprawy i intensywności porażenia przez dominującą chorobę na plantacji.

22 Marca 2024

Ochrona przed suchą zgnilizną kapustnych rzepaku i regulacja pokroju roślin wiosną

Porażenie łodyg przez suchą zgniliznę kapustnych w rzepaku doprowadza do wylegania roślin w okresie jego dojrzewania, dlatego konieczna jest ochrona plantacji przed tą chorobą. Aktualny stan zagrożenia suchą zgnilizną kapustnych w rejonie prowadzonej uprawy możemy na bieżąco sprawdzać, korzystając z bezpłatnego Systemu Prognozowania Epidemii Chorób SPEC.

22 Marca 2024