Publikacje » Uprawy » Wprowadź do płodozmianu grykę

Wprowadź do płodozmianu grykę

8 Listopada 2019
źródło: https://www.plantpress.pl/

Wadliwe zmianowanie roślin, spowodowane najczęściej zbyt dużym udziałem zbóż, niekiedy również roślin z rodziny kapustowatych (rzepak, gorczyce, kalafior, brokuł, kapusty) w strukturze upraw, a w konsekwencji ich częsta uprawa po sobie, prowadzi do coraz większej presji chorób i szkodników na danym obszarze. W naszym kraju te dwie grupy roślin stanowią łącznie ponad 80% powierzchni zasiewów. Wobec wprowadzenia w UE (w tym w Polsce) obligatoryjnej integrowanej ochrony roślin, preferowane są metody niechemiczne w zwalczaniu chorób i szkodników. Wśród nich racjonalne następstwo roślin, przede wszystkim większy udział w zmianowaniu gatunków z innych rodzin botanicznych.

Jednym z takich gatunków może być gryka, uprawiana zarówno w plonie głównym na nasiona, ewentualnie jako nawóz zielony w międzyplonach. Gryka należy do klasy dwuliściennych, rodziny rdestowatych. Przy jej uprawie można uzyskać dodatkowe dopłaty w ramach działania – Rolnictwo zrównoważone, pakiet 6 „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie”. Wysokość dopłaty jest zależna od kierunku produkcji i wynosi przy jej uprawie na cele konsumpcyjne 750 zł/ha, a przy produkcji materiału siewnego – 1000 zł/ha. Dopłata przysługuje do maksymalnej powierzchni wynoszącej 5 ha. Areał uprawy gryki w Polsce jest niewielki, wynosi zaledwie około 60 tys. ha, z dominacją na wschodzie kraju. Przeciętne plony nasion (orzeszków) w warunkach produkcyjnych oscylują od 0,8 do 1,5 t/ha i są bardzo zmienne pomiędzy latami. W doświadczeniach COBORU, a więc przy prawidłowej agrotechnice, ale też sprzyjającym przebiegu pogody plony dochodzą, a niekiedy przekraczają 3 t/ha. Taki poziom uzyskują też w „dobrych” latach niektórzy rolnicy.

Zalety uprawy gryki 
♦ Wykazuje właściwości fitosanitarne „lecząc” glebę i uprawiane rośliny (podstawowe zboża, rzepak) z chorób grzybowych, w tym podstawy źdźbła, działa niekorzystnie na nicienie, ale także inne szkodniki glebowe, np. pędraki.
♦ Pozostawia bardzo dobre stanowisko (czyste – wolne od chwastów, patogenów i szkodników) dla zbóż i rzepaku.
♦ Jest cenną rośliną miododajną, chętnie oblatywaną i zapylaną przez pszczoły. W przeliczeniu na 1 ha pozyskują one do 150 kg (przeciętnie 40–80 kg) miodu wartościowego pod względem smakowym, odżywczym i leczniczym.
♦ Kasza lub mąka gryczana nie zawierają glutenu, dlatego wykorzystywane są do produkcji specjalnej (funkcjonalnej) żywności dla chorych na niektóre choroby metaboliczne, np. celiakię. Nasiona zawierają przeciętnie 13–15% łatwo przyswajalnego, a przy tym wartościowego białka (korzystny skład aminokwasowy), 65–70% skrobi, 2,5–3% tłuszczu, 1,2% błonnika oraz 2–2,25% składników popielnych (w tym fosfor, potas, wapń i żelazo), poza tym witaminy, głównie z grupy B oraz P i E. 
♦ Gryka zawiera też rutynę, czyli specjalny związek chemiczny wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym, uszczelniający naczynia krwionośne oraz wykazujący działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające (neutralizujące szkodliwe dla organizmu wolne rodniki).
♦ Można ją zaliczyć do roślin ekologicznych, gdyż w niewielkim stopniu porażana jest przez patogeny i opanowywana przez szkodniki. Dobrze prowadzona plantacja radzi sobie dość dobrze z zachwaszczeniem, nie wymaga też dużych dawek nawozów mineralnych. Stąd stosowane w większym nasileniu w innych uprawach – chemiczne środki produkcji, w uprawie gryki są zbędne.

O powodzeniu uprawy decyduje pogoda
Gryka nie ma wprawdzie dużych wymagań glebowych, natomiast duże cieplne i wodne, co wynika m.in. ze słabo rozbudowanego systemu korzeniowego. Słabiej ukorzenia się zwłaszcza przy późniejszym wysiewie nasion w...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zalogowanych użytkowników.
Chcesz mieć nieograniczony dostęp do wszystkich treści w serwisie E-pole? Dokonaj bezpłatnej rejestracji i korzystaj z naszej bazy publikacji, narzędzi oraz szkoleń online.
Pogoda rolnicza
Szczegółowa prognoza temperatury gleby, punktu rosy, wiatru, indexu UV
Pobierz lokalizację z urządzenia
Szkolenia online
Narzędzia online