OSN w Polsce

17 Października 2017

OSN, to jak większość z Was wie, obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego. Mowa o zanieczyszczeniach azotanami, związanymi m.in. ze stosowaniem nawożenia. Na początku wieku, w latach 2004-2008 powierzchnia OSN w Polsce obejmowała ok. 2% powierzchni kraju. W następnym czteroleciu współczynnik ten zmalał o ok. 0,5%, aby w roku 2012 wzrosnąć do ok. 4,6% powierzchni kraju. Na mocy nowej ustawy “Prawo wodne” z dnia 20 lipca 2017 roku ten stan po raz kolejny ulegnie zmianie.

Nowe zasady OSN w Polsce

Według najnowszych ustaleń rolnicy na terenie całej Polski będą musieli zastosować się do nowych przepisów związanych z ochroną wód przed zanieczyszczeniami azotanowymi pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Innymi słowy powierzchnia OSN porywa się obecnie z powierzchnią naszego kraju. Autorzy dokumentu dość jasno określili jakie obowiązki będą musieli spełnić rolnicy, choć szczegółowe informacje będą podane dopiero w programie działań, który nie został jeszcze opracowany. Aktualnie trwają nad nim prace projektowe.

Co więcej roczna dawka odchodów zwierzęcych wykorzystywanych rolniczo w ciągu roku nie może zawierać więcej niż 170 kg azotu w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych. Choć autorzy ustawy dopuszczają warunkowe zwiększenie dawki jeśli będą one dotyczyć upraw z długimi okresami wegetacji i o wysokim pobieraniu azotu, a także w przypadku wysokich opadów oraz dla gleb o wysokiej zdolności denitryfikacji. Więcej szczegółów na ten temat pojawi się w programie działań po tym, jak przedstawiciele ministerstwa uzyskają zgodę Komisji Europejskiej.

Program działań

Lista zaleceń, które znajdą się w wyżej wspomnianym dokumencie obejmie m.in. informacje na temat tego kiedy przeprowadzenie zabiegu nawożenia jest dozwolone, a kiedy nie. Można spodziewać się również opisu zaleceń odnośnie samego procesu nawożenia, w tym dawek, czy sposobu nawożenia.

Przygotowywany dokument będzie również zawierał wskazówki odnośnie stosowania nawozów w terenie o dużym nachyleniu oraz na gruntach zamarzniętych, zalanych wodą, nasyconych wodą lub przykrytych śniegiem. Program działań obejmie także wskazówki odnośnie warunków wykorzystania nawozów w pobliżu cieków naturalnych, zbiorników wodnych, kanałów i rowów. Podane zostaną szczegółowe dane na temat pojemności i konstrukcji miejsc do przechowywania odchodów zwierzęcych oraz odcieków z przechowywanych materiałów roślinnych, takich jak kiszonka.

Kryteria klasyfikacji

O tym jakie obowiązki i w jakim stopniu będą dotyczyć konkretnych gospodarstw decydowało będzie kilka czynników:

  • liczba utrzymywanych zwierząt gospodarskich;
  • wielkość użytków rolnych, na których jest prowadzona produkcja;
  • intensywność prowadzonej produkcji;
  • oraz położenie gospodarstwa, a dokładniej:
    • warunki glebowe,
    • warunki klimatyczne,
    • warunki wodne i środowiska,
    • ukształtowanie terenu,
    • zagospodarowanie gruntów oraz praktyki rolniczej, w tym system płodozmianu

Kary za nieprzestrzeganie

Autorzy nowej ustawy przewidzieli również konkretne kary za niestosowanie się do powyższych wymogów. Karane będzie stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami oraz nieodpowiednie przechowywanie odchodów zwierzęcych. Co więcej, nie można sobie pozwolić na błędy w dokumentacji realizacji programu działań oraz brak planu nawożenia azotem, jeżeli takowy będzie wymagany. Oceny gospodarstwa pod kątem wywiązania się z tych założeń będą dokonywali pracownicy Inspekcji Ochrony Środowiska.

Nieprzestrzeganie powyższych skutkować będzie nałożeniem kar finansowych. Kara 500 zł nakładana będzie w przypadku stwierdzenia braku planu nawożenia azotem lub przy błędach w prowadzeniu dokumentacji realizacji programu działań. Stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami może skutkować koniecznością uiszczenia opłaty w wysokości 2 tys. zł. Natomiast jeśli stwierdzone zostanie niewłaściwe przechowywanie odchodów zwierzęcych trzeba będzie liczyć się z karą 3 tys. zł.

Co dalej?

Wprowadzone nowelizacje w zasadach związanych z OSN już obowiązują. W przypadku wielu gospodarstw ich realizacja będzie wiązała się z koniecznością przeprowadzenia konkretnych inwestycji. Jednak w pierwszej kolejności trzeba uzbroić się w cierpliwość i poczekać na szczegółowy program działań. Warto również zaznaczyć, że resort rolnictwa zamierza wprowadzić zmiany w PROW 2014-2020 dotyczące wsparcia rolników w ramach działania “Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN”.

Najnowsze artykuły

Jak przygotować pole pod kukurydzę

Kukurydza ma swoje wymagania klimatyczno-glebowe i żeby możliwie najlepiej się udała, pole pod jej uprawę należy odpowiednio przygotować. Udzielamy wskazówek, jak uprawiać stanowisko pod kukurydzę.

22 Marca 2024

Kiedy wykonać zabieg T-1 w zbożach?

Zabieg T-1 w zbożach najczęściej przeprowadza się po ruszeniu wegetacji, od końca fazy krzewienia (BBCH 29), w fazie strzelania w źdźbło (BBCH 30) pierwszego lub drugiego kolanka (BBCH 31-32). Termin ochrony jest ruchomy i zależy od warunków pogodowych w danym roku uprawy i intensywności porażenia przez dominującą chorobę na plantacji.

22 Marca 2024

Ochrona przed suchą zgnilizną kapustnych rzepaku i regulacja pokroju roślin wiosną

Porażenie łodyg przez suchą zgniliznę kapustnych w rzepaku doprowadza do wylegania roślin w okresie jego dojrzewania, dlatego konieczna jest ochrona plantacji przed tą chorobą. Aktualny stan zagrożenia suchą zgnilizną kapustnych w rejonie prowadzonej uprawy możemy na bieżąco sprawdzać, korzystając z bezpłatnego Systemu Prognozowania Epidemii Chorób SPEC.

22 Marca 2024