Mszyce (Aphidomorpha lub Aphidoidea) to grupa tzw. fitofagów ssących, sklasyfikowanych w obrębie rzędu pluskwiaków - hemiptera.

Jest to również podstawowa charakterystyka szkodników, które w przeciwieństwie do innych owadów, są grupą, osiągającą najwyższe zróżnicowanie gatunkowe w strefie klimatu umiarkowanego. Tylko na terenie naszego kraju odnotowano aż 766 (!) gatunków i podgatunków mszyc.

Kolorowe mszyce

Jaka mszyca jest każdy widzi… pod warunkiem, że nie ma problemów z wzrokiem, ponieważ przeciętna mszyca ma zwykle od 2 do 5 mm długości. Kształt ciała jest lekko wydłużony lub okrągły. Charakterystyczny jest natomiast spiczasto zakończony odwłokiem, po bokach którego występują tzw. syfony, drobne rurki. Młode osobniki wyglądają tak samo, tyle że są mniejsze od dorosłych.

W zależności od fazy rozwoju, a także gatunku występują “wersje” uskrzydlone zaopatrzone w błoniaste skrzydła – i bezskrzydłe. Występują w różnych kolorach, m.in: kremowym, zielonym, żółtym, pomarańczowym czy czarnym. Mszyce bardzo szybko się rozmnażają. Jeden osobnik w ciągu jednego sezonu wydaje kilka lub nawet kilkanaście pokoleń. W każdym po kilkadziesiąt osobników (!). Efekt? Początkowo mała grupa mszyc może w szybkim czasie rozmnożyć się do dużej kolonii.

Mszyce i mrówki

Mszyce żerują z reguły na najmłodszych pędach, na liściach (zwykle na dolnej stronie blaszki) lub pąkach kwiatowych. Wysysają wówczas sok z roślin. Część tego soku trawią, a pozostały wydalają za pomocą wyżej wspomnianych syfonów. Przez utratę soków roślina automatycznie słabnie, a następnie obumiera. Sok pobierany przez mszyce w ciągu godziny sięga nawet 1/3 masy samego owada. Niektóre gatunki mszyc „współpracują” z mrówkami. Wszystko przez wspomniany sok wydzielany przez syfony. Stanowi on ważny surowiec dla mrówek, które pomagają wręcz mszycom w jego usuwaniu.

Warto wspomnieć, że substancja wydzielana przez mszyce jako odpad może być szkodliwa dla nich szkodliwa, jak również dla rośliny. Powodem są pojawiające się na niej czarne grzyby sadzakowe, które blokują proces fotosyntezy rośliny. Dodatkowym zagrożeniem ze strony mszyc jest również fakt, iż mogą przenosić różne choroby wirusowe.

Zwalczanie

Mszyce często pojawiają się znikąd, więc warto obserwować swoje uprawy i od razu zwalczać zauważone kolonie. Warto też działać zapobiegawczo. Ważnym elementem jest usuwanie chwastów, które występują w pobliżu upraw, a które mogą być roślinami żywicielskimi. W ochronie zbóż stosowane są zaprawy we wczesnych fazach rozwojowych. Jednak bardzo często w późniejszych fazach wymagają one wsparcia preparatów stosowanych nalistnie.