Narzędzia do uprawek pożniwnych
Uprawa pożniwna powinna być wykonana możliwie płytko, ale resztki pożniwne muszą być dobrze wymieszane z glebą. Z tego powodu głębokość uprawy należy uzależnić od ilości resztek, a co za tym idzie dobrać odpowiednie narzędzia do uprawy.
Głównym zadaniem uprawek pożniwnych jest ograniczenie parowania wody z gleby, przyspieszenie skiełkowania nasion chwastów i rośliny przedplonowej, dokładne wymieszanie resztek pożniwnych z gleb dla ich szybszej mineralizacji oraz ograniczenie erozji gleby. Z tego względu do uprawy pożniwnej najlepiej będą się nadawały raczej narzędzia pokroju bron talerzowych czy zębowych agregatów ścierniskowych. Natomiast nie są polecane pługi, z uwagi na słabą wydajność i niezbyt pożądane w tym przypadku właściwości pracy – odwracają glebę i nierówno mieszają resztki pożniwne.
Ostatnimi czasy coraz popularniejsza staje się płytka uprawa ścierniska. Na rynku dostępne są agregaty przeznaczone do pracy w glebie na głębokość do 5 cm. Płytka uprawka może być redlicowa lub tarczowa. Oba rodzaje mają zalety i wady, jak również szeroką reprezentację w postaci bogatej oferty kultywatorów ścierniskowych oraz bron talerzowych. Narzędzia te są dostępne w różnej konfiguracji i szerokości roboczej.
Agregaty ścierniskowe zębowe
W najprostszych kultywatorach ścierniskowych producenci stosują sprężyste zęby zakończone dwustronnymi dłutami lub gęsiostopkami. Inną opcją są redlice sercowe z bocznymi skrzydełkami podcinającymi. Wielu wytwórców układa w swoich agregatach dłuta i gęsiostopy naprzemiennie w rzędach. Zależnie od wersji takie agregaty mają dwa, trzy lub nawet cztery rzędy zębów. Tego typu narzędzia posiada m.in. POM Brodnica, w którego ofercie znajdują się kultywatory Zeta Plus H o szerokości od 4 do 7 m, które mogą pracować na głębokość 5-8 cm.
Szeroką gamę agregatów, które można wykorzystać w płytkiej uprawie, oferuje również polska firma Agro-Masz. Jedną z propozycji są agregaty uprawowo-podorywkowe APS wyposażone w cztery rzędy zębów, z redliczką prostą 60 mm lub gęsiostópką 180 mm. Podobne pod względem konstrukcji są agregaty Vibro I (zawieszane) oraz Vibro II (przyczepiane). W narzędziach tych również są montowane sprężyste zęby z redliczką 60 mm, natomiast gęsiostópki mają szerokość 200 mm. Szerokość robocza przyczepianych maszyn wynosi 6,5 i 8 m.
Z kolei dużo szersze narzędzia są głównie domeną producentów zagranicznych, którzy również oferują mniejsze narzędzia. Jednym z nich jest francuska firma Kuhn. W ofercie tego producenta dostępny jest agregat o nazwie Prolander, który ma zastosowanie zarówno w uprawie pożniwnej, jak i przedsiewnej. Wszechstronność agregatu wiąże się z zastosowaniem sprężystych zębów w kształcie litery S, o wymiarach 70 x 12 mm. Łapy mogą być wyposażone w dłuta o szerokości 6 cm lub gęsiostópki o szerokości 18 cm. Główne elementy robocze rozmieszczone są w pięciu rzędach. Zęby mogą pracować na głębokości roboczej w przedziale 3-15 cm. Prolander jest dostępny w dwóch szerokościach roboczych: 6 i 7,5 m.
Agregaty talerzowe
Na rynku dostępne są trzy rodzaje bron. Jednymi z nich są konstrukcje typu „V”, składające się z dwóch osi, na których osadzone są talerze. Intensywność pracy tych narzędzi regulowana jest poprzez zmianę kąta rozwarcia pomiędzy osiami. Szerokość robocza bron typu „V” raczej nie przekracza 3 m. Narzędzia te dostępne są w ofercie polskich producentów, takich jak: Agro Factory 2, Agrostal, Czemrol, Grass-Rol, Bomet.
Kolejną odsłoną talerzówek są brony w układzie X. W konstrukcji tych bron jest możliwa regulacja kąta ustawienia sekcji talerzy, co pozwala dostosować narzędzia do warunków roboczych. Jednym z krajowych producentów bron talerzowych typu „X” jest m.in. Unia Machines. Dostępne w jej ofercie zawieszane i ciągnione brony Cut proponowane są w wersji: L, XL i XXL, które różnią się szerokością roboczą oraz średnicą talerzy. Krajowym producentem bron typu X jest także firma Agro Factory 2, która oferuje modele o szerokości od 2,7 do 3,4 m. Standardowo każda wersja X wyposażona jest w uchwyt pozwalający na zamocowanie wału rurowego. W bronach montowane są talerze o średnicy 510 mm i 560 mm.
Trzecim rodzajem bron talerzowych, który jest obecnie najpopularniejszy, są narzędzia kompaktowe, zwane także agregatami talerzowymi. W konstrukcjach tych narzędzi talerze są umocowane w dwóch równoległych rzędach na długości narzędzia, zawieszonych niezależnie od ramy nośnej. Kompaktowe brony talerzowe pracują na mniejszej głębokości niż tradycyjne talerzówki. Najczęściej w narzędziach tych nie ma regulacji kąta pracy talerzy. Niekiedy możliwość takiej regulacji jest dostępna za dopłatą. Agregaty talerzowe występują w ofercie wielu producentów, zarówno krajowych, dużych i znanych firm, jak i mniejszych wytwórców oraz producentów zagranicznych.
Tekst i zdjęcia: Karol Witeska