Na naszych stronach internetowych wykorzystujemy technologie internetowe różnego rodzaju – własne i od osób trzecich – w tym pliki cookie, aby zoptymalizować Państwa doświadczenia. Oprócz technologii internetowych, które są niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania strony www, obejmują to również technologie internetowe do analityki internetowej i wyświetlania ukierunkowanych reklam. Korzystanie z nich jest dobrowolne i wymaga Państwa zgody. Użytkownik może w każdej chwili wycofać swoją zgodę ze skutkiem na przyszłość lub zmienić ustawienia pod linkiem „Zmień moje preferencje” lub bezpośrednio w przeglądarce internetowej.
Dodatkowe informacje na temat przetwarzania danych i zawartości technologii internetowych można znaleźć w naszej polityce prywatności oraz polityce dotyczącej plików cookie.
Po wschodach ziemniaka zwalczanie chwastów jest ułatwione, gdyż łatwiej je zidentyfikować. Chwasty znajdują się w fazie intensywnego wzrostu, co również ułatwia dobór herbicydów pod konkretne gatunki występujące na plantacji. Obecnie w rejestrze znajdują się tylko trzy substancje aktywne do zwalczania jednorocznych chwastów dwuliściennych i niektórych jednoliściennych w terminie powschodowym.
Herbicydy do stosowania po wschodach ziemniaka
(na podstawie rejestru środków ochrony roślin z dn. 17.04.2020 r.)
Nazwa herbicydu | Substancja aktywna | Dawka na 1 ha | Uwagi |
Jednoroczne chwasty dwuliścienne | |||
Basagran 480 SL Bazon, Benta 480 SL, Bentaz 480 SL, Bentazon 480 SL, Bento, Gransol 480 SL, Wolof 480 SL |
bentazon |
3,0 l | Wysokość roślin ziemniaka 10-15 cm |
Sencor Liquid 600 SC Aurelit 70 WG, Mistral 70 WG, Raba 70 WG, Citation 70 WG, Tuberon 70 WG |
metrybuzyna |
0,5 l
0,5 kg 0,2 kg | Odmiany wrażliwe na powschodowe stosowanie metrybuzyny podano w tabeli 3 |
Jednoroczne chwasty dwuliścienne i niektóre jednoliścienne | |||
Zabieg jednorazowy
Titus 25 WG Egzecutor 25 SG, Mambo 25 WG, Ramzes 25 WG, Rim 25 WG, Rimel 25 SG, Rincon 25 SG | rimsulfuron |
60 g
| Po zastosowaniu herbicydów zawierających rimsulfuron, przy dużych różnicach temperatur między dniem a nocą może wystąpić |
Plaza 25 WG, Radar 25 WG, Rimuron 25 WG + adiuwant | 50 g
| ||
Zabieg dzielony |
| I dawka | II dawka po 15-20 dniach |
Titus 25 WG Mambo 25 WG, Ramzes 25 WG,
|
| 30 g
| 30 g
|
Plaza 25 WG, Radar 25 WG, Rimuron 25 WG + adiuwant | 30 g | 20 g | |
Aplikacja herbicydów w tym czasie powinna zostać ukończona z chwilą zwarcia rzędów, aby zastosowany herbicyd dotarł do chwastów, a nie został zatrzymany na roślinach ziemniaka. Należy także pamiętać o tym, by podczas zabiegu nie utrzymywała się zbyt wysoka temperatura powietrza, która sprzyja szybkiemu odparowaniu cieczy roboczej, a prędkość wiatru nie powinna przekraczać 4 m/s.
Wrażliwość odmian na powschodowe stosowanie metrybuzyny - bardzo wrażliwe | Podwyższona wrażliwość odmian na powschodowe stosowanie metrybuzyny |
Herbicydy dedykowane do zwalczania tylko gatunków chwastów z klasy jednoliściennych, tj. chwastnica jednostronna, perz właściwy, czy samosiewy zbóż, są środkami, które stosuje się w terminie po wschodach ziemniaka. Nazywane są one graminicydami (zwalczają gatunki potocznie określane jako trawy), a termin ich aplikacji jest ściśle związany z fazą rozwojową chwastów, czyli w przypadku gatunków prosowatych i innych jednorocznych – w fazie 2-3 liści właściwych, a w przypadku perzu właściwego od 3 do 6 liści. Zabiegi powinny być zakończone przed fazą krzewienia się chwastów jednoliściennych. W tym roku w rejestrze środków do obrotu i stosowania zarejestrowanych jest 5 substancji aktywnych do zwalczania jednoliściennych gatunków chwastów w ziemniaku (tab. 2).
Tabela 2
Herbicydy do zwalczania gatunków jednoliściennych w ziemniaku
(na podstawie rejestru środków ochrony roślin z dn. 17.04.2020 r.)
Nazwa herbicydu | Substancja aktywna | Perz właściwy | Gatunki prosowate |
Agil – S 100 EC, Aria 100 EC, Bosiak 100 EC, Vima-Propachizafop, Zetrola 100 EC | propachizafop | 1,25-1,5 l lub 2 x 0,6 l co 12 dni |
0,6- 0,7 l |
Centurion Plus 120 EC, Select Super 120 EC | kletodym | 2,0 l | 0,8 l |
Focus Ultra 100 EC | cykloksydym | 4,0-5,0 l | 1,0-2,0 l |
Akapit 125 EC | fluazyfop- P-butylowy | 2,0 l | 1,0-2,0 l |
Fusilade Forte 150 EC | 1,7 l | 0,63-0,83 l | |
Privium 125 EC | 2,0 l | 0,75-2,0 l | |
Trivko | 2,0 l | 0,75-1,0 l | |
Leopard Extra 05 EC | chizalofop- P-etylowy | 2,0-3,0 l | 0,7-1,5 l |
Pilot Max 10 EC, Szogun 10 EC, Targa 10 EC | 1,0 – 1,5 l | 0,4-0,5 l | |
Targa Super 05 EC | 2,0 l | 1,0-1,25 l | |
Targa Max 10 EC | 1,0 l | 0,5-0,6 l | |
Pilot 10 EC | 1,0-1,25 l | 0,5-0,6 l | |
Achiba 05 EC, Maceta 50 | 2,0-2,5 l | 1,0-1,25 l | |
Lampart 05 EC | 2,0-3,0 l | 0,75-1,5 l | |
Labrador Extra 50 EC, Labrador Pro | 2,0 l | 0,75-2,0 l | |
Wizjer 50 EC |
Oprócz wielu zalet wynikających ze stosowania herbicydów, mogą one w niektórych przypadkach doprowadzić do wystąpienia zjawisk niekorzystnych, tj. możliwość powstawania kompensacji chwastów, wytworzenie osobników odpornych na substancje aktywne zawarte w herbicydach oraz do fitotoksycznej reakcji. W terminie powschodowym bardzo często stosuje są herbicydy zawierające substancję aktywną – metrybuzynę (np. Raba 70 WG, Mistral 70 WG, Sencor Liquid 600 SC i in.), które mogą wywoływać u niektórych odmian objawy fitotoksycznej reakcji. Reakcja ta najczęściej objawia się chlorotycznymi lub nekrotycznymi przebarwieniami liści, które w produkcji nasiennej mogą utrudnić lub uniemożliwić selekcję negatywną poprzez maskowanie objawów chorób wirusowych (utrudnienia w ich identyfikacji), a w uprawie towarowej – spowodować spadek plonowania i wzrost udziału bulw o najmniejszym kalibrażu (tzw. zdrobnienie bulw). W zależności od stopnia wrażliwości odmian plonowanie może obniżyć się o 5 do 60%, a u odmian o najwyższym stopniu wrażliwości może dojść do całkowitego zniszczenia plantacji. Odmienne formulacje metrybuzyny mogą powodować niewielkie różnice w reakcji poszczególnych odmian na zastosowane herbicydy zawierające metrybuzynę (tab. 3).
![]() Średnia wrażliwość odmian na powschodowe stosowanie metrybuzyny | Niska wrażliwość odmian na powschodowe stosowanie metrybuzyny | Brak wrażliwości odmian na powschodowe stosowanie metrybuzyny |
Tabela 3
Wrażliwość odmian ziemniaka na metrybuzynę stosowaną po wschodach
(na podstawie badań własnych J. Urbanowicz)
Formulacja WG (Raba 70 WG, Mistral 70 WG, Aurelit 70 WG), w dawce 0,5 kg/ha | ||
Grupa wrażliwości | Kierunek użytkowania odmian | |
jadalne | skrobiowe | |
niewrażliwe (1,0) | Satina
Barycz, Felsina | Zuzanna
Nimfy, Saturna, Tucan |
niska wrażliwość (1,1 – 2,0) | Aldona, Alicante, Altesse, Astana, Amarant, Anuschka, Arsenal, Bellarosa, Bellini, Bernina, Bryza, Catania, Cedron, Challenger, Crisps 4 All, Dali, Destiny, Accent, Aksamitka, Ametyst, Arkadia, Celcie, Courage, Cykada, Danusia, Delikat, Drop, Etiuda, Etola, Eugenia, Gloria, Lady Florina, Karatop, Karlena, | Donald, Euroresa, Ikar, Kuba, Rudawa,Skawa
Adam, Fregata Pomorska, Grot, Łucja, Meduza, Neptun, Omulew, Panda |
średnia wrażliwość (2,1 – 4,0) | Agata, Almera, Anouk, Arizona, Aruba, Asterix, Augusta, Belana, Belinda, Bellaprima, Berber, Bila, Bojar, Brooke, Carrera, Colette, Constance, Denar, Albina, Andromeda, Ania, Antoinet, Balbina, Bard, Bartek, Baszta, Beata, Bogatka, Bursztyn, Cyprian, Czapla, Felka Bona, Fribona, Gawin, Gracja, | Amado, Boryna, Glada, Hinga, Inwestor, Jasia, Jubilat, Kaszub, Kuras, Mieszko, Pasja Pomorska, Rumpel, Szyper
Albatros, Bosman, Danuta, Dorota, Jantar, Koga, Oktan, Olga, Monsun, Vistula |
podwyższona wrażliwość (4,1 – 6,0) | Annalena, Arrow, Bohun, Cekin, Esmee, Eurostar, Exellency, Innovator, Irga, Irmina, Irys, Miriam, Ranomi, Santé, Vineta Anabelle, Anielka, Ariele, Bekas, Clarissa, Cycloon, Fala, Frezja, Jagna, Jagoda, Jaśmin, Kolia, Koral, Korona, Kos, Lotos, Malwa, Molli, Orlik, | Opus, Pokusa
Gandawa, Ślęza, Klepa, Lawina |
bardzo wrażliwe (>6,1) | Fresco, Viviana Aster, Fauna, Krasa, Ursus | Pasat Dunajec, Gabi, Sonda, Umiak |
| Odmiany skreślone z Krajowego Rejestru Odmian, odmiany badane w 2019 r. | ||
Formulacja SC (Sencor Liquid 600 SC), w dawce 0,5 l/ha | ||
niewrażliwe (1,0) | Satina | --- |
niska wrażliwość (1,1 – 2,0) | Anuschka, Amarant, Belinda, Bellini, Bernina, Challenger, Crisps 4 All, Ewelina, Hubal, Ivory Russet, Jelly, Laskara, Lord, Ludmilla, Madeline, | Danuta, Donald, Jubilat, Kuras, Pasja Pomorska |
średnia wrażliwość (2,1 – 4,0)
| Ametyst, Annalena, Asterix, Augusta, Bard, Bellaprima, Bellarosa, Brooke, Bryza, Cekin, Cyprian, Denar, ElMundo, Finezja, Folva, Gala, Georgina, | Boryna, Inwestor, Kaszub, Mieszko, Rumpel, Saturna, Zuzanna, Ślęza |
podwyższona wrażliwość (4,1 – 6,0) | Bartek, Igor, Innovator, Krasa, Miłek, Stasia, Tetyda, Vineta, Viviana | --- |
bardzo wrażliwe (>6,1) | --- | --- |
W uprawie odmian o podwyższonej lub nieznanej wrażliwości na metrybuzynę stosowaną po wschodach oraz na plantacjach nasiennych zabieg herbicydami, które ją zawierają, należy wykonać na 10 dni przed przewidywanym terminem wschodów!
dr inż. Janusz Urbanowicz
IHAR-PIB, Oddział w Boninie