Szarek komośnik (Bothynoderes punctiventris) od dawna pojawiał się na plantacjach buraków w Polsce, ale dopiero w ostatnich latach pod wpływem zmian klimatu jego szkodliwość znacznie wzrosła. Jego żerowanie na roślinach w fazie liścieni i pierwszych liści prowadzi do znacznego zmniejszenia obsady i często do konieczności przesiewu, a w skrajnych przypadkach – nawet do zniszczenia całej plantacji.

Opis

Szarek komośnik to chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, długości około 15 cm, o ciemnym ciele pokrytym gęstymi, szarymi lub brunatnymi włoskami i czarnymi paskami na pokrywach. U starszych osobników rysunek na pokrywach skrzydeł jest mniej wyraźny, przez co trudno jest wypatrzyć chrząszcze na powierzchni gleby. 

Fot. 1. U starszych chrząszczy rysunek na pokrywach skrzydeł jest mało wyraźny, przez co trudno jest wypatrzyć szkodnika na powierzchni gleby

Larwy są białe, beznogie, z wyraźnie wyodrębnioną brunatną głową. 

Fot. 2. Larwa szarka komośnika żyje w glebie, w obrębie systemu korzeniowego buraków, żywiąc się wierzchnimi tkankami 
korzenia głównego lub ogryzając boczne

Ich ciało ma długość do 14 mm.

Biologia 

Zimują chrząszcze w glebie na buraczyskach lub pobliskich nieużytkach. Stają się aktywne, gdy średnia dobowa temperatura powietrza osiąga 8°C, a temperatura gleby w słoneczne dni co najmniej 10°C. Wiosną dorosłe osobniki gromadzą się na plantacjach buraków, choć nie gardzą także chwastami, np. komosą (stąd nazwa gatunkowa), łobodą czy szarłatem szorstkim. Samice składają jaja do gleby w pobliżu roślin buraka, gdy ten jest w fazie 6–8 liści. Larwy rozwijają się odżywiając się tkanką korzeni. Na przełomie lipca i sierpnia ma miejsce przepoczwarczenie, a jesienią chrząszcze poszukują kryjówek na zimowanie. 

Zasięg

Szarek preferuje głównie suche i ciepłe rejony. W 2018 r. doniesienia o jego masowym pojawieniu się dobiegały z południowo-wschodnich rejonów Polski, gdzie uszkodził ponad 
2 tys. ha zasiewów buraka cukrowego. W ubiegłym roku został stwierdzony w województwach wielkopolskim i zachodnio-pomorskim. Można zatem z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że obecnie szkodnik rozprzestrzenił się niemal na terenie całego kraju. 
Chrząszcze przemieszczają się zwykle po powierzchni gleby, choć mogą także odbywać loty na niewielkie odległości, szczególnie w...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zalogowanych użytkowników.

Chcesz mieć nieograniczony dostęp do wszystkich treści w serwisie E-pole? Dokonaj bezpłatnej rejestracji i korzystaj z naszej bazy publikacji, narzędzi oraz szkoleń online.

Bezpłatna rejestracja Masz już konto? Zaloguj się