Najłagodniejsza zima stulecia 2019/2020 roku z pewnością będzie miała wpływ na poziom śmiertelności zimujących w glebie szkodników roślin. Znanym gatunkiem, którego diapauza przebiega w ten sposób jest stonka ziemniaczana. Choć owada tego nie trzeba przedstawiać, bo jest to chyba najpopularniejszy gatunek spośród szkodników roślin rolniczych, to rokrocznie wiosną służby ochrony roślin przypominają o konieczności monitorowania jego nalotów i o sposobach zapobiegania szkodom.
Na przedwiośniu, na głębokości 10–20–30 cm w glebie chrząszcze stonki ziemniaczanej zimują czekając na wiosenne ocieplenie. Z badań naukowych IOR-PIB wynika, że niektóre chrząszcze stonki ziemniaczanej schodzą do ziemi na zimowanie na głębokość aż 100–120 cm. Potrafią też przebywać w stanie uśpienia przez okres 2–3 lat. Jest to ewolucyjny sposób na przetrwanie gatunku w razie zaistnienia ekstremalnie niesprzyjających warunków środowiskowych (pożar, bardzo silny mróz itp.).
Żerowanie stonki ziemniaczanej.
Problem ciągle istnieje
Jak obserwowane zmiany klimatu i bardzo łagodna zima wpłyną na poziom śmiertelności naturalnej tego szkodnika? Wiadomo, że w Anglii, gdzie ciepły klimat atlantycki panuje zawsze, stonka ziemniaczana nie stanowiła nigdy problemu, ponieważ choroby grzybowe i bakteryjne w wyższych temperaturach gleby dziesiątkowały owady i utrzymują do dziś poziom liczebności populacji na bardzo niskim poziomie. Mrozy, które hamują rozwój chorób w klimacie Polski sprzyjają stonce ziemniaczanej, która ewolucyjnie przystosowana jest do okresowego przebywania nawet w przemarzniętej glebie. Można się więc spodziewać, że w obecnym sezonie 2020 roku, po ciepłej zimie atak szkodnika będzie słabszy. Pamiętajmy jednak, że utrzymanie poziomu liczebności populacji stonki ziemniaczanej na niezmienionym poziomie wymaga średniej redukcji przynajmniej 996 spośród 1000 osobników. Do dziś czynniki środowiskowe w Polsce, a więc choroby, drapieżniki, pasożyty i klimat ani razu od czasu inwazji szkodnika, nie wystarczyły do osiągnięcia wymaganego poziomu i dlatego rokrocznie w wielu rejonach konieczne było i nadal jest zwalczanie chemiczne.
Uszkodzenia spowodowane przez stonkę ziemniaczaną – gołożery.
Żarłoczny szkodnik
Przypomnijmy niektóre dane dotyczące potencjału rozrodczego stonki ziemniaczanej. Jeśli na plantację przyleci zaledwie 100 samic, to ich potomstwo wyniesie średnio ok. 100 tys. larw, które zjedzą mniej więcej 5 t liści z naszego pola. Jeśli pojawi się ich tysiąc, to potencjalne straty wyniosą 50 t liści. W zależności od powierzchni plantacji, stadium rozwoju zaatakowanych roślin i poziomu ich uszkodzeń, straty w plonie mogą sięgać 50, 80, a w skrajnych przypadkach nawet 100%!...
