W ramach PDO – Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego prowadzone są w skali całego kraju obserwacje wzrostu i plonowania ważnych gospodarczo odmian roślin uprawnych, w tym zbóż ozimych. Na podstawie uzyskanych wyników, opinii od rolników indywidualnych oraz ich stowarzyszeń/związków, samorządów, naukowców, doradców, firm hodowlanych, itp. wskazano najbardziej nadające się dla danych województw, o czym poniżej informujemy rolników. 

O co chodzi w PDO?

Jednostką centralnie nadzorującą cały system PDO (unikatowy, drugiego takiego próżno szukać wśród krajów UE) jest Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) w Słupi Wielkiej. Za bezpośrednią realizację PDO na terenie poszczególnych województw odpowiadają dyrektorzy stacji doświadczalnych oceny odmian, współpracujący z wojewódzkimi zespołami PDO, powołanymi przez partnerów ustawowych tj. Marszałka Województwa, Prezesa Izby Rolniczej oraz dyrektora COBORU. Najważniejsze ustalenia odnośnie doboru odmian najbardziej wskazanych dla danego województwa zapadają podczas posiedzeń Krajowego Zespołu Koordynacyjnego PDO (organ opiniodawczy i doradczy dyrektora COBORU). Opinii poddawane są odmiany rodzajów/gatunków roślin uprawnych o dużym znaczeniu gospodarczym, wpisane do Krajowego rejestru lub znajdujące się we Wspólnotowych katalogach.

Badania mają charakter stały lub okresowy, a na podstawie uzyskanych wyników tworzy się listy odmian rekomendowane dla danego województwa. W przypadku roślin ozimych bierze się pod uwagę zarówno reakcję roślin na agrotechnikę jak również cechy odmianowe, m.in.: adaptację do warunków glebowych, odporność na trudne, charakterystyczne dla rejonu warunki pogodowe zimy (w tym ocenia się stan przetrwania silnych mrozów i towarzyszącym im wiatrom), także wczesnej wiosny, umiejętność regeneracji po zimie, szybkość rozpoczęcia wegetacji, efektywność wykorzystania zasobów wodnych i pokarmowych, wczesność i poziom plonowania – generalnie ocenia się wartość gospodarczą i ekonomiczną odmiany. Po kliknięciu w interesującą odmianę (na stronie COBORU) uzyskać można informacje odnośnie jej charakterystycznych cech, m.in.:  tolerancję na zakwaszenie gleby (w skali 9-stopniowej);  plon w kilku ostatnich latach (uwiarygodnia jego wielkość);  zimotrwałość;  odporność na choroby (w skali 9-stopniowej);  wysokość roślin;  odporność na wyleganie;  terminy – kłoszenia i pełnej dojrzałości;  MTZ;  wyrównanie ziarna;  zawartość białka i glutenu;  wskaźnik sedymentacji;  ocenę wartości browarnej.

Warto zaufać

O tym jak interesująca nas odmiana zachowuje się w danym regionie można przekonać się chociażby na polach doświadczalnych różnych firm nasiennych czy fitofarmaceutycznych współpracujących z różnymi hodowcami. Podczas tzw. dni otwartych prezentowany jest bardzo często synergizm hodowlano-agrotechniczno-ochronny. Warto więc poświęcić chwilę i wybrać się na organizowane w swojej okolicy takie spotkania. 
Firmom nasiennym zależy, mimo uzyskania wpisu odmiany do rejestru, na stałej kontroli swojej kreacji. Każdy sezon różni się od siebie pod wieloma względami, dlatego warto o odmianie i jej reakcji na różne czynniki wiedzieć jak najwięcej. Zdobytą w ten sposób wiedzą firmy dzielą się właśnie m.in. z COBORU, co przekłada się na ostateczną ocenę porejestrową odmiany.

Rekomendacje dla poszczególnych województw

W minionych kilku sezonach, głównie ze względu na panującą jesienią pogodę, siewy zbóż ozimych bywały znacznie przesunięte w czasie. Jesienią 2017 r. w niektórych lokalizacjach siewy trwały nawet do połowy listopada. Czasami wiązało się to z dużym ryzykiem, ale zdarzało się, że rośliny w fazie szpilkowania dość dobrze przystosowywały się do zimowania. Jak kształtowała się będzie pogodowo tegoroczna jesień – nie wiadomo, chociaż można znaleźć opinie, że będzie ciepło i niestety sucho. Wszystkim, którzy jeszcze zastanawiają się nad wyborem odmian zbóż ozimych prezentujemy wyniki PDO podane przez COBORU, uwzględniające zalecane lub rekomendowane odmiany: jęczmienia, pszenicy, pszenżyta i żyta. W tabelarycznych zestawieniach odmiany znajdują się wg daty, od kiedy są zalecane dla danego województwa, przy czym te znajdujące się najniżej zostały włączone do zalecanej listy w ostatnim roku/latach (czyli można tak określić – najnowsze rekomendacje). 

Tabela 1. Województwo dolnośląskie

Tabela 2. Województwo kujawsko-pomorskie

* – odmiana wstępnie rekomendowana

Tabela 3. Województwo lubelskie

Tabela 4. Województwo lubuskie

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zalogowanych użytkowników.

Chcesz mieć nieograniczony dostęp do wszystkich treści w serwisie E-pole? Dokonaj bezpłatnej rejestracji i korzystaj z naszej bazy publikacji, narzędzi oraz szkoleń online.

Bezpłatna rejestracja Masz już konto? Zaloguj się