Podczas uprawy roślin, niebezpieczeństwo skażenia mykotoksynami ziarna zbóż i nasion rzepaku występuje pod koniec wegetacji – w okresie wykształcania kłosów, kolb i łuszczyn, dojrzewania wytworzonych nasion, ale także ich składowania i przechowywania.
Mykotoksyny to trujące substancje wytwarzane jako metabolity wtórne przez niektóre grzyby w zasiedlonych częściach roślin, w czasie wegetacji i magazynowania (np. w skażonych nasionach, pokarmach lub paszach), mogące wywoływać choroby o różnym nasileniu, a nawet być przyczyną śmierci spożywających te substancje ludzi i zwierząt. Zachorowania spowodowane oddziaływaniem mykotoksyn określane są jako mykotoksykozy. Niebezpieczeństwo wystąpienia mykotoksykozy może nastąpić nie tylko w wyniku zjedzenia skażonego surowca, ale także niektóre toksyny mogą przedostać się do mleka i jego produktów, mogą także występować w kurzu (np. przy przechowywaniu skażonego mykotoksynami ziarna).
Mykotoksyny to z reguły niskocząsteczkowe substancje, w stosunku do których organizm nie może wytworzyć żadnych przeciwciał. Zawartość mykotoksyn w ziarnie zbóż jest szkodliwa dla zdrowia ludzi i zwierząt gdy przekracza określone limity. Przekroczenie zawartości mykotoksyn np. w ziarnie powoduje całkowite obniżenie wartości handlowej takiego produktu.
Producenci mykotoksyn
Grzyby z rodzaju Fusarium mogą porażać kłosy pszenicy, jęczmienia, żyta, pszenżyta, owsa i kolby kukurydzy, co może prowadzić do kumulacji mykotoksyn w ziarnie jeszcze przed jego zbiorem. W uprawie zbóż groźną chorobą powodowaną najczęściej w warunkach klimatycznych Polski przez różne gatunki rodzaju Fusarium, m.in. takie jak: F. culmorum, F. avenaceum, F. sporotrichoides i F. poae jest fuzarioza kłosów (patrz też str. 8). Zakres temperatury, w której grzyby te mogą się rozwijać jest bardzo szeroki i wynosi od 0°C do 30°C. Gdy z powodu niesprzyjających warunków nie będzie się rozwijał jeden z kilku...
