Na naszych stronach internetowych wykorzystujemy technologie internetowe różnego rodzaju – własne i od osób trzecich – w tym pliki cookie, aby zoptymalizować Państwa doświadczenia. Oprócz technologii internetowych, które są niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania strony www, obejmują to również technologie internetowe do analityki internetowej i wyświetlania ukierunkowanych reklam. Korzystanie z nich jest dobrowolne i wymaga Państwa zgody. Użytkownik może w każdej chwili wycofać swoją zgodę ze skutkiem na przyszłość lub zmienić ustawienia pod linkiem „Zmień moje preferencje” lub bezpośrednio w przeglądarce internetowej.
Dodatkowe informacje na temat przetwarzania danych i zawartości technologii internetowych można znaleźć w naszej polityce prywatności oraz polityce dotyczącej plików cookie.
W produkcji rolnej zakwaszenie gleb jest jednym z głównych czynników obniżających plon roślin i zwiększających koszty uprawy, a wymierne straty mogą dochodzić nawet do kilkunastu procent. Zakwaszenie prowadzi do pogorszenia struktury i właściwości wodno-powietrznych, chemicznych i biologicznych gleby, zmniejsza przyswajalność i efektywność wykorzystania składników pokarmowych z nawozów.
Podstawowym warunkiem prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin jest optymalny odczyn gleby, który jest różny dla poszczególnych gatunków roślin. Większość roślin uprawnych wymaga gleb lekko kwaśnych lub obojętnych i nie toleruje niskiego odczynu gleby. Korzenie tych roślin,w kwaśnej glebie w otoczeniu jonów glinu, wodoru i manganu nie mogą prawidłowo się rozwinąć i przekazywać roślinom wody i składników pokarmowych.
Do roślin bardzo wrażliwych na kwaśny odczyn, wymagających gleb o pH 6,5-7,0 należą: buraki cukrowe i pastewne, esparceta, jęczmień, koniczyna, kukurydza, lucerna i soja. Kolejna grupa obejmuje rośliny wymagające zakresu pH od 6,0 do 6,5, tj. bobik, pszenicę, rzepak i łubiny (biały i niebieski).Ziemniaki, owies, żyto, pszenżyto, rzepa, brukiew, len rosną dobrze na glebach o pH 5,5 do 6,0, natomiast łubin żółty i seradela tylko w niewielkim stopniu reagują na niski odczyn, a nawet dobrze znoszą zakwaszenie (pH poniżej 5,5).
W Polsce zakwaszenie gleb jest duże i wynika z czynników naturalnych m.in. rodzaju skał macierzystych oraz antropogenicznych, czyli działalności człowieka. Większość gleb w Polsce wytworzona jest na kwaśnych skałach i charakteryzuje się odczynem kwaśnym. Gleby kwaśne posiadają pH 6,5 lub niższe, przy czym gleby o pH niższym niż 4,5 określa się jako gleby bardzo kwaśne, gleby o pH 4,6-5,5 - jako gleby kwaśne, zaś gleby o pH 5,6 - 6,5 - jako lekko kwaśne.
W związku z powyższymi faktami, polscy rolnicy powinni koniecznie stosować wapnowanie, czyli odkwaszanie gleby w celu uregulowania odczynu gleby, szczególnie na glebach lekkich i średnich. Wapnowanie powoduje poprawę struktury gleby, jej przewiewności oraz wchłanialności wody. Wapnowanie gleb jest ważnym zabiegiem agrotechnicznym, który pozwala zintensyfikować życie mikrobiologiczne i uzupełnić w glebie niedobory wapnia przyswajalnego dla roślin.
Przed przeprowadzeniem wapnowania, rolnik powinien wiedzieć, jakie pH posiadają jego gleby. Dlatego też, wapnowanie zawsze powinno być poprzedzone wykonaniem analizy gleby w stacji chemiczno-rolniczej.Badania laboratoryjne są metodą najbardziej miarodajną, pozwalają na odpowiednie dawkowanie nawozów wapniowych i powinno być wykonywane co 2-3 lata na glebach lekkich i średnich, które najszybciej ulegają zakwaszeniu. Natomiast proces zakwaszania gleb ciężkich przebiega wolniej i te gleby znacznie rzadziej wymagają wapnowania. Ostatnio zaleca się jednak stosowanie mniejszych dawek wapna, ale częściej.
Wapnowanie pola należy wykonać, gdy odczyn gleby spadnie o 0,5 jednostki pH poniżej zakresu optymalnego dla danej kategorii agronomicznej gleby. Przyjmuje się optymalne pH dla gleb bardzo lekkich od 5,1 do 5,5, lekkich od 5,6 do 6,0, średnich od 6,1 do 6,5, a ciężkich od 6,6 od 7,0.
Wapnowanie na gruntach ornych najlepiej wykonać w okresie pożniwnym, późnym latem lub jesienią, jak najszybciej po zbiorach, gdyż daje to znacznie więcej czasu na procesy zachodzące w glebie. Wapno musi być równomiernie rozsiane po polu na pocięte i rozdrobnione resztki pożniwne. Ponadto, należy je dobrze wymieszać z glebą za pomocą agregatu ścierniskowego. Jest to również korzystne ze względu na występujący w pierwszej fazie rozkładu resztek po zbiorowych (np. dużych ilości słomy zbóż czy kukurydzy), silny proces zakwaszania środowiska glebowego. Wapnowanie należy przeprowadzać podczas suchej i bezwietrznej pogody. Nie wolno stosować nawozu wapniowego na mokrą glebę albo podczas deszczowej pogody.
Czasami jest niemożliwe wykonanie wapnowania po żniwach lub jesienią. Wówczas należy wysiać wapno wiosną na obeschniętą glebę, gdy możliwe będzie wykonanie zabiegów mechanicznych i wymieszanie z glebą.Można wtedy część nawozu zastosować w formie tlenkowej szybko działającej. Wyjątkowo można też zastosować pogłównie (interwencyjnie) wapno węglanowe w niewielkich dawkach.
Wapnowanie powinno być planowane w zmianowaniu pod przedplon, po którym przyjdzie roślina najbardziej wymagająca pod względem odczynu gleby (np. buraki cukrowe, rzepak, kukurydza, soja, lucerna czy jęczmień).W związku z tym, jeżeli chcemy uprawiać kukurydzę na stanowisku wymagającym regulacji odczynu pH, a w zmianowaniu jej uprawę poprzedza pszenica ozima, to wapnowanie powinniśmy przeprowadzić przed siewem pszenicy lub najpóźniej zaraz po jej zbiorze. Pamiętajmy, że nawozy wapniowe najsilniej działają w drugim lub trzecim roku po wysiewie. Natomiast wapnowania nie wolno stosować bezpośrednio pod rośliny wrażliwe na ten zabieg, takie jak ziemniak, owies, łubin żółty i len.
Na użytkach zielonych najlepszym terminem wapnowania jest jesień, po zbiorze wszystkich pokosów i po zakończeniu wypasania.
Pamiętać należy, że nie wolno wapnowania łączyć ze stosowaniem nawozów fosforowych, siarczanowych i potasowych, w tym również z mocznikiem, ponieważ nawozy wapniowe powodują duże straty azotu i zmniejszenie przyswajalności fosforu. Nie wolno również wapnować gleby świeżo nawożonej obornikiem. Pomiędzy wapnowaniem a stosowaniem innych nawozów, musi upłynąć przynajmniej 2-3 tygodnie.
Ważne jest także dobranie rodzaju nawozu wapniowego do danej gleby. Na ciężkich, gliniastych glebach powinno się stosować nawozy tlenkowe. Natomiast na glebach lekkich i piaszczystych wskazane sąnawozy wapniowe węglanowe, gdyż tlenkowe mogą wpłynąć negatywnie na ich strukturę.Często kwaśnemu odczynowi gleby towarzyszy niedobór magnezu. W takim przypadku należy zastosować odpowiednią dawkę nawozu wapniowo-magnezowego, pamiętając o tym, że magnez ma o 40% większą siłę odkwaszania niż wapń – 1 kg MgO równoważy 1,4 kg CaO.
Wojciech Suwara
TM ®SM znaki towarowe lub znaki usługowe należące do Corteva Agriscience i podmiotów z nią stowarzyszonych © 2024 Corteva.
Organizatorem programu partnerskiego E-pole jest firma @VENTURE SA, ul. Adama Branickiego 15, 02-972 Warszawa, wpisana do Rejestru Przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy, Wydział XIII Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: 0000396282, REGON 143161749, NIP: 5213610512, kapitał zakładowy: 915.000,00 złotych w całości opłacony, e-mail: pytanie@e-pole.pl.
Na skutek zmian w ofercie spółki Corteva Agriscience Poland, oraz zmiany warunków dopuszczenia do obrotu naszych produktów, niektóre informacje archiwalne znajdujące się na tym portalu mogą być już nieaktualne.
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj zasad bezpieczeństwa zamieszczonych na etykiecie.
