USTAWIENIA PLIKÓW COOKIE

Na naszych stronach internetowych wykorzystujemy technologie internetowe różnego rodzaju – własne i od osób trzecich – w tym pliki cookie, aby zoptymalizować Państwa doświadczenia. Oprócz technologii internetowych, które są niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania strony www, obejmują to również technologie internetowe do analityki internetowej i wyświetlania ukierunkowanych reklam. Korzystanie z nich jest dobrowolne i wymaga Państwa zgody. Użytkownik może w każdej chwili wycofać swoją zgodę ze skutkiem na przyszłość lub zmienić ustawienia pod linkiem „Zmień moje preferencje” lub bezpośrednio w przeglądarce internetowej.

Dodatkowe informacje na temat przetwarzania danych i zawartości technologii internetowych można znaleźć w naszej polityce prywatności oraz polityce dotyczącej plików cookie.

Oleje i smary stosowane w maszynach rolniczych

Oleje i smary stosowane w maszynach rolniczych

Podstawą stosowanych  smarów w eksploatacji ciągników i maszyn rolniczych  jest najczęściej olej smarowy  lub jego zagęszczona forma –smar plastyczny.  Wśród olejów smarowych wyróżniamy oleje silnikowe i przekładniowe. Oleje przekładniowe są gęściejsze niż oleje silnikowe, charakteryzują się dużą przyczepnością do smarowanych powierzchni. 

W zależności od stawianych wymagań olejom przekładniowym ich warunków pracy mogą zawierać dodatki, jak: przeciw zużyciowe, przeciw zatarciowe, modyfikatory tarcia, ihibitory utlenienia, przeciwrdzewne, przeciwkorozyjne, depresatory  przeciw pienne. Ogólna zawartość dodatków, w zależności od gatunku oleju  substancje uszlachetniające stanowią od 5 do 20% gotowego oleju smarnego. 

Oleje przekładniowe spełniają zadanie podobne do olejów silnikowych, ale temperatura ich pracy jest niższa. Nie ma potrzeby stosowania do nich dodatków detergencyjnych, służących do rozpuszczania produktów spalania. Zadaniem jestnatomiast utrzymanie trwałego filmu smarownego na współpracujących powierzchniach nawet w przenoszeniu znacznych obciążeń mechanicznych.  Podobnie jak oleje silnikowe, oleje przekładniowe są klasyfikowane w/glepkości i jakości. Lepkość oleju decyduje o jego właściwościach smarnych. Ponieważ olej musi często pracować w bardzo w różnych temperaturach: od ujemnych  do przekraczających 100ºC, jego lepkość ulega bardzo dużym zmianom.

Lepkość olejów przekładniowych oznaczana jest  również według klasyfikacji SAE. Ustalane przez SAE normy dotyczące lepkości są powszechnie stosowane. Charakterystyka lepkościowa oleju według SAE określa graniczne wartości lepkości, jakie będzie on miał w skrajnych temperaturach. Jest 11 klas SAE należących do grup: zimowej W i letniej. 

Dobór oleju i jego lepkości zależy od warunków pracy  jak m.in.; obciążenie, prędkość obrotowa, temperatura, rodzaj otoczenia.  Do smarowania przekładni np. ciągników rolniczych i maszyn współpracujących (ładowarka, przyczepa wywrotka) można stosować m.in.; Hipol 6 /  f-ma IMPOL/ o parametrach:  lepkość w 100ºC -/8,5-12 mm2/s, wskaźnik lepkości min. 91, temp. płynięcia max. -30ºC, temp. zapłonu min. 210ºC lub Hipol 15F – wielosezonowy o wyższych parametrach jakościowych  w zakresie lepkości. Wysokiej jakości olejów smarnych  wymagają nowoczesne konstrukcje ciągników i kombajnów, jak m.in.; John Deere, New Holland, Claas. Do nich należy stosować oleje np. typu UTTO – Titan Hydra J20C / firmyFuchs/ - najnowszej generacji, bogaty w dodatki uszlachetniające, przeznaczony do układów przekładniowo – hydraulicznych .

 

Do smarowania tych części trących maszyn i mechanizmów, które ze względu na warunki eksploatacji lub rozwiązania konstrukcyjne czy ekonomiczne - nie mogą być smarowane olejami, stosowane są smary plastyczne. Smary plastyczne uzyskuje się przez łączenie olejów smarowych (mineralnych, syntetycznych) z zagęszczaczami.Mikroskopowy obraz smaru przypomina gąbkę nasyconą cieczą. Zagęszczacz / najczęściej w formie mydła/ tworzy elastyczną, przestrzenną strukturę sieciową, która wiąże fazę ciekłą, nadając smarowi odpowiednią konsystencję. W celu nadania odpowiednich cech użytkowych, do smaru dodaje się różne substancje poprawiające jego właściwości.

W przeciwieństwie do olejów, smar plastyczny nie jest zdolny do odprowadzenia ciepła wytwarzanego w wyniku współpracy części maszyn oraz powstających w układzie zanieczyszczeń stałych. Po za tym, smary  stawiają większe opory przepływu niż oleje smarowe.

Jednym z podstawowych parametrów smaru jest jego plastyczność. Określa to tzw. skala NLGI – od bardzo płynnej konsystencji do bardzo twardej .

Najczęściej stosowane są smary miękkie z 2 klasy konsystencji. Wraz ze wzrostem tego parametru rośnie trwałość smaru zarówno podczas eksploatacji jak i przechowywania. Smary o wyższej klasie konsystencji wykazują większą zdolność do uszczelnienia łożysk i zapobieganiu przedostawaniu się do ich wnętrza zanieczyszczeń. Z tego względu w łożyskach pracujących w warunkach silnego zapylenia lub napełnianych jednorazowo, lepiej stosować smary z 3 /średniej/ klasy. Tam , gdzie występują duże  prędkości i niewielkie obciążenia używa się lżejszych olejów bazowych. Podczas przy niskich prędkościach i wysokich obciążeniach wymagane są oleje składające się z cięższych frakcji. Mają one wtedy większą lepkość i lepiej chronią smarowane części.

Właściwości smarów zależą w dużej mierze od składu chemicznego i ilości zagęszczacza. Zagęszczacz w istotny sposób wpływa na właściwości eksploatacyjne smaru plastycznego. Zagęszczaczami mogą być mydła / litowe, wapniowe, sodowe/, związki węglowodorowe, nieorganiczne i polimerowe. Zawartość zagęszczaczy w smarze waha się w granicach  10 –25%. One nadają smarowi odpowiednia konsystencję. Dominującą grupę smarów mydlanych stanowią smary litowe, które mają uniwersalne zastosowanie w smarowaniu różnych urządzeń i m.in. ciągników i maszyn rolniczych. Cechuje ich  szeroki zakres  temperatur stosowania  od –60 do +140ºC, długi okres żywotności, słaba przyczepność, dobre właściwości podczas dozowania, średnią odporność na wodę. Wśród nich należy wymienić np.Mobilux EP jako uniwersalny i do stosowania w układach centralnego smarowania czy Lubriten EPX stosowany do smarowania zamkniętych przekładni walcowych, ślimakowych pracujących  w zakresie –20 do + 100ºC czy  grupy ŁT – głównie do smarowania łożysk tocznych i ślizgowych.

Odrębną grupę dodatków stanowią sproszkowane substancje wprowadzane do smaru w celu poprawy jego właściwości , jak m.in.; zmniejszenia siły tarcia oraz zwiększenia odporności  na obciążenia i zatarcie. Takim dodatkiem jest m.in.; grafit, który przywiera do powierzchni metalu pod wpływem tarcia. 

Dobry smar powinien się charakteryzować jednolitą konsystencją.  Pomimo, że aktualnie są produkowane coraz lepsze smary i oleje, które pozwalają na znaczne przedłużenie czasu pomiędzy kolejnymi wymianami oleju lub smaru, to jednak należy stosować się przede wszystkim do zaleceń instrukcji obsługi danej maszyny lub producenta oleju lub smaru..Jest zasadą, że należy stosować smar mało, ale często. Nadmiar smaru jest tak samo szkodliwy jak jego brak.  Oleje i smary w czasie pracy zmieniają swoje właściwości. Zmiany te można określić na podstawie zmian lepkości i wzrostu zanieczyszczeń chemicznych i mechanicznych. Z tego powodu konieczna jest okresowa i codzienna obsługa układów smarowania ciągników i maszyn rolniczych , najlepiej zgodnie z instrukcją obsługi i zaleceniami producentów środków smarnych.

Rolnik w dobrze pojętym własnym interesie powinien zwracać uwagę na właściwy dobór środków smarnych do eksploatowanych maszyn. .Bardzo niebezpieczne dla środowiska naturalnego są wycieki z maszyn i ciągników.  Dlatego dla maszyn wyeksploatowanych, które mają tą wadę, zaleca się stosowanie olejów i smarów biodegradowalnych, które są w większości rozkładane w środowisku przez mikroorganizmy.

Zdjęcia:

Do smarowania wału przegubowo – teleskopowego należy stosować smary litowe o klasie konsystencji 2.
Wraz z wymianą oleju należy dokonać również wymiany filtrów w układzie smarowania